Opoe Sientje in Lindenberghaven: springlevend cultureel erfgoed

De Lindenberghaven in Nijmegen is de thuishaven van verschillende historische schepen. Een daarvan is de Opoe Sientje, een schip dat niet alleen een fraai ogende aanwinst voor de haven is, maar als drijvende herberg ook een aangename pleisterplaats voor gasten en bezoekers. Je kunt er niet alleen voor een hapje en drankje terecht, er is ook een B&B aan boord. We spraken schipper-eigenaar Leon Berkers.

Hazenslaapje

De Vierdaagsefeesten in Nijmegen zijn net achter de rug wanneer ik voor mijn afspraak met Leon Berkers van het dek van de Opoe Sientje afdaal naar het vooronder. Leon in diepe rust op een bank, te midden van spelende kinderen en gasten die van koffie met taart genieten. Hoe huiselijk! Gevloerd door de Vierdaagsefeesten en alles daaromheen. Absolute topdagen voor Opoe Sientje en het personeel. Verkwikt door een hazenslaapje vertelt Leon met passie over de historie van zijn schip en over zijn business.

Tweemast klipper uit Millingen

De Opoe Sientje, een tweemast klipper, is in 1885 in Millingen gebouwd. De scheepsbouwers, Bodewes geheten, komen oorspronkelijk uit Groningen, waar ze zeegaande zeilschepen bouwden. Toen zeilschepen voor transport in onbruik raakten en verdrongen werden door motorschepen, gingen de bouwers op zoek naar een nieuw afzetgebied. Dat vonden ze rond de Waal waar, door de industrialisatie, de transportvaart naar Duitsland floreerde. Zo kwamen ze in Millingen terecht. De Opoe Sientje is het allereerste schip dat op de werf van de firma Bodewes gebouwd werd. Het is een prachtig schip: stoer en elegant tegelijkertijd.

Ooit voor vervoer zand en grind

Leon kocht het schip, dat toen Clazina heette, in 2011. Al jaren eerder had hij het gespot en er zijn zinnen op gezet. Een mirakel dat hij het uiteindelijk ook in handen heeft weten te krijgen. Als liefhebber van oude schepen, stráált hij nog bij de gedachte dat hem dat gelukt is. Eigenhandig heeft hij het schip grondig gerestaureerd, verbouwd en aangepast aan zijn toekomstplan, een B&B. In het ruim, waar ooit zand en grind in werd vervoerd, bouwde hij vier kamers voor zijn B&B en een gezellige horecaruimte. Hij doopte het schip Opoe Sientje, naar de vorige eigenaar Clazina, die door haar kleinkinderen zo werd genoemd. Bij mooi weer kun je aan dek zitten. Striemt de regen tegen de ramen, waait de wind onheilspellend, dan is het binnen bij het warme haardvuur goed toeven.

Muziekprogramma De Kaaij

Populair is ook De Kaaij, de muziek- en andere festiviteiten onder de Waalbrug, langszij de Opoe Sientje. Van juni tot eind augustus zorgen Leon en zijn mensen voor een gevarieerd programma, waarnaar veel Nijmegenaren de weg weten te vinden. De Kaaij biedt een podium aan muzikanten en artiesten die nog naam moeten maken.

Een bijzondere plek, zo onder een Waalbrug-boog, met zicht op het Ooijtrappetje, de Waal en de historische schepen. En wat zo leuk is: alle optredens zijn gratis, iedereen die dat wil kan ervan genieten. Is het slecht weer of vraagt een optreden om een intiemere omgeving? Geen probleem: dan wordt het optreden gewoon naar binnen verplaatst, in de Opoe Sientje.

Iets betekenen voor anderen

Schepen zijn Leons lust en leven. Hij woont op een schip, werkt op een schip. Maar hij doet meer. ‘Ik heb in mijn leven veel verschillende werkzaamheden verricht: in de horeca, een bioscoop runnen, in de zorg’, somt Leon op. En hij vertelt dat hij in de jaren voor de Opoe Sientje ’s zomers gevaren heeft met de Orka, zijn andere historische schip in de Lindenberghaven. Met de Orka organiseerde hij vakanties voor kinderen met gedragsstoornissen. Mensen met gedragsstoornissen, mensen die het in de samenleving wat moeilijker hebben, daar doet hij het voor, ook nu hij de Opoe Sientje runt. Het op- en afbouwwerk bij De Kaaij biedt werk aan mensen die elders moeilijker aan de bak komen. ‘Dat vind ik fijn. Voor die mensen wil ik wat betekenen, hier kan dat’, geeft Leon aan.

Hoogwater

Nijmegenaren zijn ermee bekend: hoogwater in de Waal. De lagergelegen delen van de benedenstad stromen onder. Ook de omgeving onder de Waalbrug is overstroomgebied. De Kaaij moet dan tijdig ontruimd. Veel werk voor Leon en zijn mensen. Opoe Sientje wordt moelijker bereikbaar bij hoogwater, al is de bereikbaarheid inmiddels sterk verbeterd. ‘Nog niet zo lang geleden moesten we dan met een roeiboot van en naar het schip’, vertelt Leon. ‘Ik had eens een gezelschap van vier, van wie de jongste zo’n zeventig jaar was. Ik zag het niet zitten. Sterke stroming, een wankele roeiboot, met een touwladder aan boord klimmen. Ik stelde ze voor een makkelijker toegankelijk onderkomen te zoeken. Daar wilden ze niets van weten. Dus heb ik ze dat weekend wel een keer of zes heen en weer geroeid, van de boot naar de kade. En iedere keer die touwladder op en af. Maar het ging wonderbaarlijk goed’, knikt Leon tevreden. Naderhand kreeg hij een kaartje van het gezelschap waarin ze hem bedankten en aangaven dat het hun mooiste vakantie ooit was.

Varend cultureel erfgoed

Leon Berkers is een groot liefhebber van schepen uit vroeger tijden. Hij betreurt het dat de overheid weinig doet om ons varend cultureel erfgoed voor het nageslacht te bewaren. ‘Dat is jammer, want zonder zorg en aandacht verdwijnen die oude schepen. Voor monumentale gebouwen zijn er wel allerlei faciliteiten en subsidies. Waarom niet ook voor schepen die historisch gezien van belang zijn?’, vraagt hij zich af. ‘Waarom bijvoorbeeld niet de havengelden kwijtschelden? Het is toch mooi voor de mensen dat er schepen van vroeger te zien zijn?’ Op de terugweg langs de Lindenberghaven met zijn schepen uit een ver verleden kan ik dat laatste alleen maar beamen.

Opoe Sientje
Lindenberghaven 1c
6511 XT, Nijmegen
Openingstijden: dagelijks 9:00 - 23:00 uur
opoesientje.nl

Fotografie: Tycho van Dijk