Muzikaal kattengesnor in Kattencafé Balthazar

| Mirte van Rooijen

Een smakelijk drankje, goede DJ-muziek en een kat op schoot. Voor sommigen een ultieme nachtmerrie, voor anderen is het de ideale zaterdagavond.  Speciaal voor deze laatste groep mensen was er afgelopen dit weekend een heuse muziekavond in kattencafé Balthazar. Eenmalig verandert dit café in een heuse DJ-zaal speciaal voor katten.

Culturele wetenschap

Het idee voor deze avond ontstond toen Manon Heijmans en Jolijn Ceelen, beide Nijmegenaar en werkzaam in de cultuursector, een artikel lazen over de kattenmuziek van David Teie. Hij is een solist bij het Amerikaanse National Symphony en slaat in 2015 de handen ineen met de Universiteit van Winconsin om het album Music for Cats te maken. Geïntrigeerd door dit concept besloten Heijmans en Ceelen zelf een kattenmuziek-avond te organiseren en zo een wetenschappelijk experiment in een cultureel evenement te veranderen.


Foto's: Heyta Melssen

Het muzikale gehoor

Deze avond in Balthazar is totaal het tegenovergestelde van de gebruikelijke zaterdagavond in Nijmegen: er wordt niet gedanst, alle bezoekers zijn muisstil en alleen de katten springen in het rond. Het is een oase van rust waar alle bezoekers duidelijk van genieten. Al vanaf het begin van de avond zit iedereen gemoedelijk naast elkaar op de grond, zodat alle katten goed zichtbaar zijn. Tegenover het publiek zitten de DJ’s en de gastspreker Guus van Bentum.  Hij is als promovendus verbonden aan het Donders Instituut voor Brein, Cognitie en Gedrag, en weet dus alles over de manier waarop het menselijk brein en het kattenbrein reageren op muziek. Er blijken ook aardig wat overeenkomsten te zijn tussen mens en dier, zo is de opbouw van de oren en de verwerking van het geluid bijna identiek aan elkaar.

Al zijn er natuurlijk ook grote verschillen tussen de waardering van muziek. Hierbij gaat het niet om de eeuwige strijd tussen The Beatles en The Rolling Stones, maar eerder om klanken. Mensen en katten vinden het fijn om te luisteren naar geluiden die ze kennen, zoals spraak. Wanneer mensen praten horen zijzelf vooral korte klanken, terwijl katten bijna op een zangerige manier met elkaar communiceren. Om de waardering van een kat te krijgen bestaat kattenmuziek dus vooral uit langgerekte klanken. Al blijken de menselijke bezoekers vandaag niet zo kritisch te zijn, want zodra er een kat tevoorschijn komt is iedereen tevreden.

“Veel beter dan kattengejank”- katten bij Balthazar

Na het minicollege gaan de Dj’s Merites (First Notions, Photic Fields) en Herman van den Muijsenberg (Tutti, Extrapool) hun eigen kattenmuziek spelen. Wel hebben ze rekening gehouden met de menselijke luisteraar, zodat iedere aanwezige een leuke avond heeft. De muziek bestaat vooral uit melodische ambient noise van onder andere live geritsel, rollende balletjes, waterdruppels, tikkende stokjes, windvlagen en kattengespin. En zo nu en dan eigen bijdragen van de katten die over verschillende knopjes en toetsen lopen. Grappig genoeg blijven de DJ’s opvallend rustig onder en lieten de katten gewoon hun gang gaan.

Terwijl de menselijke bezoekers wegdromen bij de muziek, genieten de katten zichtbaar van alle nieuwe speeltjes en de opmerkelijke geluiden. Ze zijn dan ook al veel gewend, maar toch is de eigenaresse van Balthazar, Sanne Versteeg, heel tevreden met hun reactie: “Verrassend genoeg blijken bijna alle katten het helemaal prima te vinden. Al zijn ze wel wat actiever dan normaal en veel op onderzoek uit.” Al is dit onderzoek voornamelijk gefocust op het stiekem stelen van melkschuim uit capuccinokopjes.

Toekomstmuziek

Op de vraag of Sanne Versteeg deze muziek vaker gaat draaien, antwoordt ze dat dergelijke muziekoptredens een eenmalig gebeuren zijn en alles gewoon bij het oude blijft. Katten houden van structuur en een dergelijk evenement vraagt veel energie. Al staat het café altijd open voor leuke initiatieven, zoals die van Manon Heijmans en Jolijn Ceelen. Ook zij kijken terug op een geslaagde avond, want deze avond is het levende bewijs dat katten zelfs wetenschap vele malen leuker maken.

Dit vind je misschien ook leuk