Een kijkje in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis met gloednieuwe directeur Robin Hoeks

| Lunya van Wunnik

Nijmegen is de oudste stad van Nederland. Deze bijzondere historie gaat zelfs terug naar de tijd van de Romeinen, aan het begin van onze jaartelling. Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis geeft deze kleurrijke verhalen een plekje en brengt ze weer opnieuw tot leven. Sinds april hebben zij een nieuwe, jonge directeur met frisse ambitie en een hoop enthousiasme: historicus Robin Hoeks. “Onze huidige identiteit is terug te vinden in de verhalen van vroeger.”

Midden in het stadscentrum ligt het rijksmonument de Mariënburgkapel. Deze prachtige kapel met zijn gotische stijl werd gebouwd in 1431 en heeft in de afgelopen eeuwen een oneindig grote bijdrage geleverd aan onze stad. Het gebouw, dat oorspronkelijk fungeerde als klooster, werd in de eeuwen daarna gebruikt als militair ziekenhuis, concertgebouw, garen- en katoenspinnerij, archief, drukkerij en ga zo maar door. De ruimte binnen deze muren heeft een ontzettend rijke historie. Een perfecte match dus met zijn huidige bestemming. In 2010 opende het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis zijn deuren. Sindsdien hebben al deze mooie historische verhalen een plek om verteld te worden. 

Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.

Al 12 jaar is het dan ook hun missie om de Nijmeegse geschiedenis op een toegankelijke manier naar de inwoners zelf te brengen. Een bijzondere plek om geïnspireerd te worden door de meest bijzondere verhalen van onze eigen geschiedenis. Deze verhalen worden verteld aan de hand van bijzondere, wisselende exposities en lezingen met uiteenlopende onderwerpen. Ook werkt de stichting samen met organisaties om de geschiedenis zo meer aandacht te geven binnen het debat, onderwijs en de culturele sector.

Sinds april heeft het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis een nieuwe directeur: Robin Hoeks (30). Robin is opgeleid als historicus aan de Radboud Universiteit en heeft na zijn studie ervaring opgedaan binnen de erfgoedwereld van Brabant. De functie van directeur was voor hem dan ook een mooie kans om de verhalen van zijn eigen stad wat beter te leren kennen. Hoe zijn passie voor ons verleden ontstaan is? “Al mijn hele leven vraag ik me af waarom dingen zijn zoals ze zijn. Onze geschiedenis is terug te vinden in de verhalen van vroeger, het is onderdeel van wie we zijn.” En met die motivatie gaat Robin dan ook gemotiveerd aan de slag als gloednieuw directeur. 

 

De resten van ons eigen verleden 

Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis presenteert verschillende exposities die om de paar weken wisselen. Wel hebben ze allen één ding gemeen: ze gaan allemaal over de geschiedenis van onze stad. “Nijmegen zit vol met menselijke verhalen. Er liepen hier vroeger mensen rond zoals jij en ik. Met hun dagelijkse beslommeringen en alles wat daarbij komt kijken.” Robin denkt dan ook dat het belangrijk is dat we ons bewust zijn van ons eigen verleden. “Onze geschiedenis is de reden waarom Nijmegen er nu zo uitziet. Het is iets om onze identiteit aan te ontlenen”, vertelt hij. Het gaat ons dus allemaal aan. Toch snapt Robin het ook als mensen geschiedenis niet interessant vinden. “Dat is ook oké”, zegt hij lachend. 

“Laatst hadden we een expositie over historische voertuigen uit Nijmegen. Het leuke daaran is dat veel mensen ze nog herkenden van vroeger.” Die herkenbaarheid is een belangrijk uitgangspunt. Het zijn vaak ‘gewone’ onderwerpen die vaak niet genoeg aandacht krijgen in een groot museum. Het Huis voor de Nijmeegse Geschiedenis is dan ook voor iedereen bedoeld en de entree is gratis. 

Er staan nog veel bijzondere exposities op de planning voor de komende maanden. In het najaar presenteren ze een expositie over de effecten van het Marshallplan op Nijmegen. Dit hulpplan werd toentertijd door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George C. Marshall, ingevoerd om economisch te kunnen herstellen van de Tweede Wereldoorlog. “Veel Amerikaanse gebruiken werden toentertijd verweven in onze eigen cultuur.” Ook komen er exposities over de Nijmeegse bioscopengekte van vroeger. “Op bijna iedere hoek van het stadscentrum was er toen wel een te vinden.” Veel van deze verhalen worden gemaild door Nijmegenaren zelf of door mensen die bezig zijn met een bepaald onderzoek. “Het is mooi dat wij daar een platform voor kunnen zijn.”

Het mooiste verhaal van Nijmegen

Nijmegen kent een talrijke verzameling aan mooie geschiedenisverhalen. Zo hebben de Romeinen een grote stempel gedrukt op onze stad. Nijmegen was dankzij haar ligging namelijk een belangrijke uitvalbasis voor het Romeinse leger. Ook onze stads- en marktrechten hebben we aan hen te danken. Na de val van het Romeinse rijk bracht ook Keizer Karel de Grote veel tijd door in Nijmegen. Het was dan ook een van zijn belangrijkste verblijfplaatsen. In 777 liet hij een palts bouwen in het huidige Valkhofpark.  

“Een van de mooiste dingen aan directeur zijn van het Huis van Nijmeegse Geschiedenis is dan ook deze verhalen ontdekken”, vindt Robin. Wat zijn favoriete verhaal is? “Dat verschilt eigenlijk per stemming”, vertelt hij lachend. De afgelopen tijd is hij erg gefascineerd door de opgravingen in de Hertogstraat. Hier werd in 2006 een kelder uit de Romeinse tijd opgegraven. “Op die kelder lag nog een laag van as, wat te maken kan hebben met de veldslag tijdens de Bataafse opstand.” En die tastbaarheid van onze eigen geschiedenis maakt het volgens hem zo bijzonder. “We kennen het verhaal al maar vinden nu zelf lokaal de resteren van deze gebeurtenissen. Hoe vet is dat!”

 

De stad als expositieruimte 

Op dit moment bestaat het Huis van de Nijmeegse geschiedenis nog maar uit twee medewerkers: Robin en zijn collega Huub Vilé, die een coördinerende rol heeft. Daarnaast hebben ze een vierkoppig bestuur dat bezig is met het besturen van de stichting zelf. Een groep van veertig vrijwilligers helpt mee met het organiseren van de exposities en lezingen. 

“We hopen op de lange termijn nog meer mensen aan te nemen. Ook willen we in de toekomst meer dingen organiseren buiten de muren van de kapel.” In september is er alvast een voorproefje. “We gaan een historische kloostertuin vormgeven en presenteren dit op het Mariënburgplein.” Ook liggen er al plannen om samen te werken met eigenaars van historische Nijmeegse panden zodat zij zelf meer leren over de geschiedenis van het gebouw waar ze hun onderneming in presenteren. Onze geschiedenis ligt misschien ver in het verleden, maar stil ligt hij absoluut niet. 

Wil jij ook iets bijdragen aan de Nijmeegse geschiedenis? 

Het huis van de Nijmeegse geschiedenis is altijd opzoek naar enthousiaste vrijwilligers met een passie voor geschiedenis. Lijkt jou dit wat? Stuur dan een mailtje naar vacatures@hvdng.nl. Meer informatie over de stichting en de exposities vind je op hun website

Dit vind je misschien ook leuk: