Festivaldirecteur Teddy Vrijmoet verandert Nijmegen twee dagen lang in dé stad van democratie

| Belinda Limani

Op 30 september en 1 oktober vindt in Nijmegen het GrondFest Festival plaats. Nijmegen wordt dan twee dagen lang dé stad van de democratie. Teddy Vrijmoet, directeur van Lindenberg Cultuurhuis en sinds dit jaar ook festivaldirecteur van GrondFest, neemt ons mee naar het hoe, wat en waarom van het festival in hartje Nijmegen.

In het kort is GrondFest een landelijk festival waar alles draait om democratie. “We programmeren onderwerpen en vormen waarmee we over democratie kunnen praten, iets wat we vooral nu heel belangrijk vinden”, zegt Teddy Vrijmoet, die sinds dit jaar aan het roer staat van GrondFest. Het helpt dat Vrijmoet Nijmegen al heel goed kent, gezien haar jarenlange inzet als directeur van de Vierdaagsefeesten. Maar GrondFest is een heel ander verhaal, zegt Vrijmoet. “Dit gaat veel meer over het belang van democratie en het creëren van een plek daarvoor in het land. Een evenement dat toevallig in Nijmegen is, maar waar je je verhoudt tot allerlei mensen uit het hele land.”

Teddy Vrijmoet 

Mission (im)possible

Het doel van het festival is o.a. door de gemeente Nijmegen geformuleerd als 'delen en samen bouwen aan de waarden van democratie'. Wat betekent dat? “Je hoort mensen vaak zeggen dat ze het moeilijk vinden om met iemand in gesprek te komen, zich te laten horen. Men noemt het ook wel de zwijgende meerderheid”, zegt Vrijmoet. “We willen een plek bouwen waar mensen die in de democratie werken, maar ook mensen die wel deel uitmaken van de democratie, maar zich niet gehoord of gezien voelen, elkaar kunnen ontmoeten.”


Het Democratiefestival, voorganger van GrondFest

Volgens Vrijmoet hebben politieke uitersten vaak een platform, maar vindt de middenmoot het vaak moeilijk om een gesprek aan te gaan. Vrijmoet: “We willen een plek creëren waar burgers en ambtenaren, politici en professionals met elkaar kunnen praten. Dit betekent dat we eigenlijk iets gaan doen wat niet kan: een evenement organiseren voor twee doelgroepen. Maar we gaan het toch doen – vanuit de overtuiging dat we het heel belangrijk vinden dat mensen zich gehoord voelen.”

Rap je vraag naar Den Haag

Tijdens GrondFest zijn er veel interessante lezingen en discussies, maar hoe laat je van je horen als je niet makkelijk mee kunt praten? “Naast reguliere programmering kun je ook kiezen voor andere vormen. Vormen die het voor mensen makkelijker maken om zich gesterkt te voelen”, zegt Vrijmoet. “We hebben bijvoorbeeld twee jongens uit Dukenburg gevraagd een vraag te formuleren voor Den Haag, en ze hebben een hele toffe rap gemaakt met een videoclip. Dat laten we ook zien tijdens het evenement. En niet als 'trucje', maar echt in hun volle kracht. Omdat we willen dat Den Haag hun vraag écht hoort.”

Maar ook andere programmavormen zijn tijdens GrondFest te vinden, zoals een kinderprogramma, een programma via het jongerenlab, een Waaltocht, politieke jongerenorganisaties die gezamenlijk een statement presenteren, gesprekken met rechters, programma in de LUX en vinylbar PAAK, een rondleiding door de daklozen, theatervoorstellingen en workshops. Er is bewust gekozen om geen horeca en catering aan te bieden tijdens het evenement. “Er is in Nijmegen alle gelegenheid om lekker te lunchen, te dineren te borrelen en te feesten”, zegt Vrijmoet.

Druk op democratie

Een festival over democratie is in deze vorm een primeur in Nederland. Waarom een festival met dit thema? “Er staat druk op het gesprek over democratie. Er zijn genoeg mensen die twijfelen of het de beste oplossing is”, zegt Vrijmoet. “Ik weet ook niet of het de beste oplossing is, maar ik ken ook geen betere.”

“Er zijn al veel organisaties in Nederland die veel met deze thema's doen, maar voor de overgrote meerderheid is dit nog relatief onbekend. We hopen dat we met onze wisselende programmering ook mensen kunnen aanspreken die wel een mening hebben, maar niet weten waar ze ermee terecht kunnen.” Vrijmoet vindt het goed dat mensen vragen hebben, maar van de ene crisis naar de andere rennen heeft geen zin, zegt ze. “Laten we de juist ruimte nemen om deze vraagstukken samen te bespreken.”

Kernthema’s

Een evenement als GrondFest past goed bij Nijmegen, vindt Vrijmoet. “Nijmegen is een universiteitsstad. Een jonge stad die groeit, maar ook niet bang is om te innoveren. Bovendien is Nijmegen graag een gaststad die bezoekers met open armen uitnodigt. De Nijmegenaar is bescheiden en deelt graag met anderen.”

Het programma GrondFest vindt plaats op verschillende locaties in de stad en is onderverdeeld in vijf thema’s. Aan de hand van deze thema's worden verschillende vraagstukken belicht en krijgen bezoekers de kans om mee te denken, mee te discussiëren en van zich te laten horen. Vrijmoet: “Ik hoop dat mensen die al in de democratie werken het gevoel hebben iets te hebben kunnen delen, of een vraag hebben gekregen waar ze wat aan hebben. En ik hoop dat anderen zullen voelen dat ze belangrijk zijn, dat ze gehoord worden en dat hun mening telt.”

Tips van Teddy Vrijmoet

Het is tijd voor de doe-democratie
Door globale problemen als klimaatverandering, oorlog en pandemieën lijkt de parlementaire democratie als ideale staatsvorm onder druk te staan. Hoe kunnen we het tij keren? Sluit aan bij politiek filosofen Gaard Kets en Mathijs van de Sande die breken een lans voor een radicaal ander model van democratie, waarin iedereen meedenkt én vooral mee doet.

Democratie vanaf het water
Democratie is geworteld in de geschiedenis van een omgeving. Vertel over de geschiedenis, dan komen de voorbeelden vanzelf. Rob Jaspers – bekend Nijmeegs journalist en columnist – neemt je mee op een wel heel aantrekkelijke reis.

OORLOG: wat zou jij doen als het hier was?
Je ziet oorlogsbeelden continu voorbij komen in het nieuws. Wat als Nederland in oorlog zou raken en jij opeens moet vluchten? Wat zou jij doen? In de muzikale voorstelling OORLOG neemt actrice Anne Rats ons mee op een reis die zij samen met haar familie noodgedwongen moet maken.

Woonprotest: een jaar later
Op 12 september 2021 waren er voor het eerst in jaren weer woonprotesten. Nu zijn we ruim een jaar later. Er is een nieuw kabinet. Wat is er met de gedachte achter het woonprotest gebeurd? Is er daadwerkelijk iets veranderd? Met publiek en gasten uit het woonprotest én uit de praktijk.

Een inclusief nachtleven
De laatste tijd is er steeds meer aandacht voor grensoverschrijdend gedrag. Het nachtleven is daar zeker niet bij achtergebleven. Tijdens een panelgesprek wordt hierop ingaan met verscheidene key figures uit het nachtleven en een tentoonstelling met verhalen van slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag.

Bekijk het hele programma
GrondFest vindt plaats op 30 september en 1 oktober en is gratis te bezoeken. Kijk voor het volledige programma en meer informatie op www.grondfest.com. Bekijk voor eet- en drinkgelegenheden in Nijmegen deze pagina.

 

Portretfotografie: Bob Janssen;
Fotografie Democratiefestival: Heyta Melssen

Dit vind je misschien ook leuk...