Het leven van de Gewone dwergvleermuis
Joep van Belkom is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Als stadsecoloog draagt hij bij aan een groene, klimaatbestendige en gezonde inrichting van de stad voor íedereen. Hij versterkt en verspreidt kennis over de stadsnatuur, werkt samen met bewoners en externe partners en zorgt voor een versterking van de biodiversiteit in Nijmegen. Deze maand vertelt hij over de Gewone dwergvleermuis.
De schemering breekt aan, het einde van een warme zomerse dag. Maar voordat je naar binnen gaat, kijk nog even goed om je heen. Dit is namelijk hét moment om een helder zicht te krijgen op de meest voorkomende vleermuizensoort van Nederland, de Gewone dwergvleermuis. Met zijn warrige vluchtgedrag vol bochten en duiken, jaagt hij stilletjes op kleine insecten. Wel duizenden per avond, waaronder vele muggen.
Ik zeg stilletjes, maar eigenlijk is het geluid dat ze maken zo hoog dat wij mensen ze met het blote oor niet kunnen horen. En gelukkig maar, want anders zouden we er gek van worden. De Gewone dwergvleermuis produceert namelijk continu hoge geluiden om zich door het landschap te verplaatsen en insecten op te sporen. Dit wordt ook wel echolocatie genoemd. De weerkaatsing van het hoge geluid wordt opgevangen met hun uiterst gevoelige oren, waarmee ze als het ware scherp zicht krijgen op hun directe leefomgeving. Een uitstekende aanpassing om ’s nachts te kunnen “zien”. De echolocatie is zo verfijnd dat ze de kleinste objecten waarnemen. Je hoeft je dus geen zorgen te maken dat een vleermuis opeens tegen je aan vliegt.
©Joep van Belkom
Nederland telt zo’n 18 verschillende soorten vleermuizen. Daarmee vormen ze een aparte groep zoogdieren; vliegende zoogdieren. Dat vliegen doen ze met hun handen. Tussen hun wijdverspreide vingers bevindt zich een zeer dunne huid die via hun achterpoten doorloopt tot aan het staartbeen. Vliegend lijken ze dan ook een stuk groter dan dat ze daadwerkelijk zijn. De Gewone dwergvleermuis weegt slechts 5 gram en past als het ware in een klein luciferdoosje. Door hun kleine formaat wringen ze zich gemakkelijk door kleine kiertjes en openingen, zoals de spleten en stootvoegen van gebouwen. Zodoende kunnen ze in allerlei bouwwerken voorkomen; in spouwmuren, achter gevelbetimmering, daklijsten, onder dakpannen, spleten en nissen in muren, etc.. Hartstikke handig om te kunnen overleven in een bebouwde omgeving als Nijmegen.
Tegelijkertijd brengt dat ook uitdagingen met zich mee, aangezien wij als mens soms minder goed rekening houden met hun aanwezigheid. Zo isoleren we onze spouwmuren en/of daken om energie te besparen, waardoor de vleermuizen geen plek meer hebben om te verblijven en/of zich voort te planten. Daarom is het van belang dat er tijdens ruimtelijke ingrepen aan onze gebouwen rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van vleermuizen en dat er voldoende (alternatieve) verblijfsplekken worden aangeboden of behouden blijven.
Wist je dat?
In de vroege zomermaanden (mei tot en met juli) zoeken vrouwtjes elkaar op om gezamenlijk in een gebouw hun jongen groot te brengen. Zo’n zogenoemde kraamkolonie of kraamverblijf kan soms wel oplopen tot een groep van enkele honderden vrouwtjes. Vaak zonder dat men het doorheeft. Een prachtig gezicht is het bijbehorende zwermgedrag in de vroege ochtend, vlak voor zonsopkomst. Dan vliegen de vrouwtjes vlak langs elkaar en ontstaat er een soort van wolk aan vleermuizen.
Nacht van de Vleermuis
Eind deze maand, in het weekend van 25-26-27 augustus, is het de Nacht van de Vleermuis. Op zaterdag 26 augustus vindt er daarom een vleermuizenexcursie plaats in Park Brakkenstein, georganiseerd door IVN Rijk van Nijmegen. Bekijk deze website voor meer informatie over de excursie en kom meer te weten over het cryptische leven van de Gewone dwergvleermuis.
Bekijk hier een video over een kraamverblijf van de Gewone dwergvleermuis. Wil je graag meer natuur verkennen? Bekijk dan hier de Groenkaart van Nijmegen en ga op pad!
Dit vind je misschien ook leuk...
-
Het leven van de Huismoeder
Het leven van de Huismoeder
Joep van Belkom is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Hij draagt bij aan een groene, klimaatbestendige inrichting van de stad en verspreidt graag zijn kennis over de stadsnatuur. Deze maand vertelt hij over de Huismoeder.
-
Het leven van de Straatchampignon
Het leven van de Straatchampignon
Joep van Belkom is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Hij draagt bij aan een groene, klimaatbestendige inrichting van de stad en verspreidt graag zijn kennis over de stadsnatuur. Deze maand vertelt hij over de Straatchampignon.
-
Op pad met de stadsecoloog: Wiskundige natuur
Op pad met de stadsecoloog: Wiskundige natuur
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over liefde de wiskundige natuur.
-
Op pad met de stadsecoloog: Spoorzoeken
Op pad met de stadsecoloog: Spoorzoeken
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over spoorzoeken.
-
Op pad met de stadsecoloog: Romeinse planten
Op pad met de stadsecoloog: Romeinse planten
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over romeinse planten.
-
Op pad met de stadsecoloog: Liefde in het dierenrijk
Op pad met de stadsecoloog: Liefde in het dierenrijk
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over liefde in het dierenrijk.
-
Op pad met de stadsecoloog: aandacht voor je omgeving
Op pad met de stadsecoloog: aandacht voor je omgeving
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over aandacht voor je omgeving.
-
Op pad met de stadsecoloog: een beetje kleur
Op pad met de stadsecoloog: een beetje kleur
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over de kleuren in winter.
-
Op pad met de stadsecoloog: Winterse genoegens
Op pad met de stadsecoloog: Winterse genoegens
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over de winterse genoegens.
-
Op pad met de stadsecoloog: Op paddenstoelensafari
Op pad met de stadsecoloog: Op paddenstoelensafari
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand ging ze op pad met een paddenstoelenexpert.
-
Op pad met de stadsecoloog: Nazomerpracht
Op pad met de stadsecoloog: Nazomerpracht
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over de nazomerpracht.
-
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: Wetenschapper spelen
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: Wetenschapper spelen
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze dat we allemaal wetenschapper kunnen spelen.
-
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: Natuurbingo
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: Natuurbingo
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand heeft ze en natuurbingo gemaakt!
-
Op pad met de stadsecoloog: Bloemen van elders
Op pad met de stadsecoloog: Bloemen van elders
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over bloemen van elders.
-
Op pad met de stadsecoloog: Natuur langs het spoor
Op pad met de stadsecoloog: Natuur langs het spoor
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over de natuur langs het spoor.
-
Op pad met de stadsecoloog: Plantentactieken in de kou
Op pad met de stadsecoloog: Plantentactieken in de kou
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze keer vertelt ze over de plantentactieken in de kou.
-
Op pad met de stadsecoloog: Vliegende juweeltjes in het Goffertpark
Op pad met de stadsecoloog: Vliegende juweeltjes in het Goffertpark
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze over de vliegende juweeltjes in het Goffertpark.
-
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: ommetje met kerst, op zoek naar groen!
Op pad met de Nijmeegse stadsecoloog: ommetje met kerst, op zoek naar groen!
Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Deze maand vertelt ze wat je allemaal ziet tijdens een kerstommetje.