Op pad met de stadsecoloog: Op paddenstoelensafari

| Stadsecoloog

Ingeborg Swart is stadsecoloog bij de gemeente Nijmegen. Ze is dol op alles wat groeit en bloeit en neemt anderen graag mee in haar enthousiasme. Er is immers zoveel prachtig groen te vinden in Nijmegen! Voor haar is het een uitdaging om op de meest onverwachte plekken planten of dieren te spotten. Tegelijk werkt ze er aan om de stad nog groener en gezonder te krijgen. Deze maand ging ze op pad met een expert op zoek naar paddenstoelen en verzamelde tips voor de beste ervaring. 

Op paddenstoelensafari

Paddenstoelen zijn een vak apart, dat mag gerust gezegd worden. Waar je bij planten of dieren prima uit de voeten kunt met een zakgidsje of app, kom je er met schimmels niet zo makkelijk uit. De soort van een paddenstoel uitvinden gaat namelijk wel deels door te kijken hoe hij er uit ziet en bijvoorbeeld ruikt, maar veel bepalende eigenschappen kun je pas zien als je er een microscoop bij pakt. Sterker nog, paddenstoelen die zelfs op microscopisch niveau niet van elkaar te onderscheiden zijn, blijken door DNA-onderzoek soms toch verschillende soorten te zijn.

Maar laat dat de pret niet drukken! Ook als je de soorten niet precies weet, kun je van paddenstoelen genieten. En een aantal soorten of families zijn prima te herkennen.

Elfenbankje

Neem bijvoorbeeld eens een kijkje in park Staddijk. Door uitgebreide monitoring weten we dat daar ontzettend veel verschillende paddenstoelen groeien. Die zwammen variëren van de paddenstoelen zoals we die op plaatjes zien, tot kwabjes of plakjes op afgevallen takken. Wanneer je goed kijkt zal je er van alles tegenkomen. De oplettende wandelaar zal zien dat sommige (groepen) paddenstoelen specifiek bij bepaalde bomen staan. Dat klopt. Een behoorlijk aantal schimmels gaat samenwerkingen aan met planten of bomen in hun omgeving. Vaak is daarbij de schimmel heel duidelijk gespecialiseerd in één boomsoort of familie boomsoorten. In die samenwerking neemt de schimmel meestal mineralen op uit de bodem en geeft die door aan de plant. Als wederdienst tapt de schimmel suikers af voor zijn eigen energiehuishouding.

Voorbeelden van paddenstoelen die bij een bepaalde boom horen zijn de populierenmelkzwam en de haagbeukmelkzwam, beide te vinden in park Staddijk. De populierenmelkzwam kun je vaak makkelijk vinden, omdat hij simpelweg heel groot is. Zijn hoed kan wel dertig centimeter in doorsnede worden. Hij heeft een witte hoed, waar na verloop van tijd roze of rode vlekken op kunnen verschijnen, vooral in het midden. En als hij breekt, dan komt er melksap uit de paddenstoel. De haagbeukmelkzwam is een stuk kleiner, bruinig en met vage ringen op zijn hoed.

In Staddijk kun je ook de gewone krulzoom tegenkomen. Zoals de naam al doet vermoeden heeft die een omgekrulde rand, naar beneden toe. De hoed is wat trechtervormig en oker- tot grijsbruin. De gewone krulzoom gaat ook samenwerkingen aan met bomen, maar is minder gespecialiseerd en kun je bij allerlei verschillende soorten vinden.

Gewone krulzoom

En wil je op zoek naar iets aparts? Dan is het varkensoor precies wat voor jou. Die ziet er namelijk best wel wat uit als een, tja, varkensoor. Maar dan zonder varken er aan, op de grond tussen de bladeren en het gras.

Varkensoor

Let er tijdens je zoektocht altijd op dat je de paddenstoelen en andere planten niet kapot maakt. Ook zijn sommige paddenstoelen giftig, dus wees terughoudend met aanraken, zeker met kinderen. Overigens groeien nu op allerlei plekken paddenstoelen, ga dus ook eens op zoek in je eigen buurt of loop een ommetje elders in de stad.

Veel plezier!

Dit vind je misschien ook leuk