De verschrikkelijke sneeuwman
De Tweede Wereldoorlog liep ten einde. De strijd in de Belgische Ardennen verliep maar moeizaam. De Duitsers wisten de opmars van de Amerikanen met heftige tegenstand sterk te vertragen. Een van de soldaten die onder de Stars and Stripes diende was geen Amerikaan, maar een Belg en hij haatte Duitsers. Hij had een appeltje met die moffen te schillen. Wie niet toen?
Eind 1944 viel plots de winter in. Met castrerende kou. Nu kwam het offensief van het Amerikaans leger in de Ardennen helemaal stil te liggen. Je zult zeggen: wat heeft dat met Nijmegen te maken? Geduld! Het sneeuwde en de GI’s hadden geen witte camouflagepakken. Ze liepen door de veranderde weersomstandigheden opeens gevaar als rendieren in de sneeuw te worden afgeschoten, in hun dennengroene uniformen. Ware het niet dat de bewoners van de Ardennen op een lumineus idee kwamen: van hun lakens en ander wit goed camouflagepakken maken. Of het offensief door deze actie in het voordeel van de Ami’s werd beslecht, is hoogst onzeker. En historisch zeker niet bewezen. Ik ken alleen het verhaal dat die Belgische soldaat vertelde. Hij vertelde ook dat de Amerikanen die hulpactie van de Ardenner bevolking niet zijn vergeten.
Witte hoop
En hier zijn wij dan met ons verhaal in Nijmegen aanbeland. Nijmegen lag in puin en er was een tekort aan alles. De Amerikaanse opperbevelhebber Generaal Gavin zette met zijn manschappen, kort na de Tweede Wereldoorlog, een hulpactie voor de noodlijdende stad op. Een bekend stuk naoorlogse, Nijmeegse, geschiedenis die de Waalstad weer hoop gaf. De generaal liet goederen hiernaartoe verschepen. Want de mensen hier hadden nog geen nagel om aan de kont te kunnen krabben. Die hulp kwam uit Albany, staat New York; een stad in een ander Amerika dan nu. Onder die goederen bevond zich een lading witte lakens en ander beddengoed, bestemd voor de Ardennen. Tenminste: mogen we het verhaal van die Belgische soldaat geloven. Een lading van dank voor de reddingsactie van de plaatselijke bevolking. In Rotterdam werden de goederen van overzee in een binnenvaartschip overgeladen. Dat schip vertrok vervolgens richting Nijmegen. Antwerpen als doorvoerhaven zou logischer zijn geweest, natuurlijk, aangezien de lakens voor de Ardennen bestemd waren. Waarom dat niet is gebeurd? Dat wist ook die Belgische soldaat niet te vertellen.
Gemeden oorlogsheld
Als hij iets vertelde, moest je goed luisteren. Hij zat bij verzetsgroep “de Witte Brigade”, voordat hij zich bij de Amerikanen aansloot. De Duitsers hadden een stuk van zijn tong uit zijn mond gesneden. Hij was de eerste echtgenoot van mijn oma’s nicht en hij vertelde zijn verhaal op de verjaardag van zijn vrouw. Decennia later hoorde ik een reportage over die lakens op de Nederlandse radio. Ik moest echt twee keer luisteren van verbazing.
Maar of de lading wit goed vanuit Rotterdam via Nijmegen naar de Ardennen is vervoerd, is nog steeds een raadsel. Of er vrachtbrieven zijn terug te vinden? Van de Nijmeegse Boot of andere rederijen die toen op de Waalstad voeren? Moet dat toch eens zien uit te zoeken. Maar mijn Belgische oom had in ieder geval wel gelijk wat die camouflagepakken betreft. Ik noemde hem “oom”, al vond ik hem als kind een beetje eng door die tong. Sommige mensen keken hem zelfs niet aan op die verjaardag. Die oom leeft nu al lang niet meer en werd begraven in het Vlaamse Sint-Niklaas, geloof ik. Hij was een oorlogsheld. Die door in drankjes starende gasten gemeden werd.
Bijschrift headerfoto: De eerste naoorlogse hulpgoederen uit Albany bereiken per schip de stad Nijmegen (foto: Friendship Albany-Nijmegen).
Dit vind je misschien ook leuk
Concertgebouw de Vereeniging: Magnum opus van de familie Leeuw
Concertgebouw de Vereeniging is een van de opvallendste gebouwen van Nijmegen. Achter de prachtige architectuur en decoratie schuilt bovendien een familieverhaal! Ontdek hier waarom De Vereeniging een echt familiemeesterwerk is...
Programma Radboud Reflects bekend
Het programma van Radboud Reflects is bekend gemaakt! Een deel zal online via een livestream te volgen zijn en een deel is offline te bezoeken op verschillende locaties in de stad.
Nijmeegse kunstarbeid: De Gebroeders van Lymborch
Het is nieuwjaar. Aan het hof van de Franse hertog Jean du Berry is het feest. De hertog zit aan de tafel rechts, in het blauwe gewaad. De prent waarmee de Gebroeders van Lymborch dit gebeuren vastlegden is bijzonder.
Het gezicht van Nijmegen
Op het stadseiland Veur-Lent staat sinds kort een enorm beeld van een Romeins masker, gemaakt door kunstenaar Andreas Hetfeld. Door de ogen van het masker kan men een Romeinse blik op Nijmegen (Noviomagus) werpen.
Pantserwagens in de Piersonstraat
In 1981 haalt Nijmegen het nationale nieuws door krakersrellen van ongekende schaal. Er is sprake van een oorlogsscenario in de binnenstad. Krakers komen oog in oog te staan met tanks en pantserwagens.
De Pest in Nijmegen
De corona epidemie beheerst de hele wereld, maar dit is niet de eerste keer dat dit voorkomt. We schrijven 1635. Nijmegen maakt de zwaarste pestuitbraak mee die de stad zal treffen.
Nijmeegse heksen(vervolging)
Mariken van Nimwegen, wie kent haar niet? De bekendste heks van Nijmegen staat met haar standbeeld op de Grote Markt. Voor Mariken liep het goed af, maar dat valt helaas niet te zeggen voor de meeste heksen toendertijd.
Winkelwalhalla aan de Waal
Terwijl het water rustig naar beneden kabbelt, probeer je niet te snel de heuvel af te lopen. Met de Grote Markt in de rug verbaas je je over alle leuke winkeltjes in de Stikke Hezelstraat. Maar wat is de historie van de 'Hesestraet'?
De tweede wereldoorlog in Gelderland in 50 foto's
In het kader van ’75 jaar vrijheid’ zijn in alle provincies oorlogsfoto's bijeengebracht. De Gelderse foto's zijn verzameld in een prachtige expositie.
Wandeling door de Ooijpolder, startpunt: Persingen
In het hart van natuurgebied de Ooijpolder ligt het kleinste dorp van Nederland, Persingen. Een kerk en een paar huizen, meer is het niet. Maar de Persingenaren zijn er trots op.
Bezoek het Landhoofd bij de spoorbrug
Het Landhoofd, 1880, eigen collectie
© Eigen Collectie LandhoofdWil je meer leren over Nijmeegse gebouwen en hun geschiedenis? In het Landhoofd, het bastion bij de Nijmeegse spoorbrug, worden regelmatig rondleidingen georganiseerd! In juli kun je elke zondag reserveren, in augustus alleen op de oneven zondagen.
In de pan gehakt door een kip zonder kop
Niets spreekt meer tot de verbeelding dan een stad die er niet meer is. Onze stad aan de Waal herbergt veel verborgen geschiedenis. Wie weet wat onze Romeinen allemaal op de zuidoever van de Waal hebben begraven?!
Terugkeer naar de zon
Je zou denken dat de naam “Noviomagus” van Romeinse oorsprong is. Maar daar heb je het mis. De naam is verlatijnst Keltisch en betekent “Nieuwemarkt”. De Kelten aanbaden de natuur en waren heldhaftige krijgers.
Een gat in het fabrikaat van de Nijmeegse geschiedenis
Het was onnoemelijk zwaar werk. Vijftig tot tachtig kilo sleepten ze uit de ruimen van binnenvaartschepen. Hun eigen lichaamsgewicht. Het was dan ook niet zo gek dat de Koperen Bout, de Nijmeegse politie, bang voor de Kaaisjouwers was.
Een poel des bederfs
We schrijven midden negentiende eeuw. De gemeente heeft verzaakt de Oude Haven te onderhouden. Met alle gevolgen van dien. Economische vernieuwing is broodnodig, wil de stad geen enorme achterstanden oplopen. En dat kan niet zonder poel des bederfs.
Nijmegen Blijft in Beeld: Canadese winter en Oranje lentezon
De succesvolle septembervoorstellingen van de Stichting Nijmegen Blijft in Beeld over de Operatie Market Garden krijgen een vervolg op 4, 5 en 7 februari. Dan gaat het onder de titel ‘Canadese winter en Oranje lentezon’
Beleef deze kerstvakantie de Ridderdagen in Museum Het Valkhof
Kom op 22 december en 2, 3, 4 en 5 januari in je mooiste ridder- of prinsessenkleding naar de Ridderdagen in Museum Het Valkhof in Nijmegen! Deze vijf dagen in de kerstvakantie zijn gevuld met allerlei spannende activiteiten voor jong èn oud.
024geschiedenis: gender in de middeleeuwse kunst
Van 25 t/m 27 oktober is 024geschiedenis in Nijmegen, met als thema ZIJ/HIJ. Het Gebroeders van Lymborch Huis haakt aan met lezingen over vreemde man/vrouw verbeeldingen in de werken van de Nijmeegse meesters en de rol van sterke vrouwen in hun loopbaan.
Pop-up expositie: Een Romeinse bruiloft
We trouwen nog steeds op z’n Romeins! Op 26 en 27 oktober staat de reizende pop-up expositie ‘Een Romeinse bruiloft’ op het 024Geschiedenis-weekend in Nijmegen. Ontdek of we nog steeds op z'n Romeins trouwen en maak zelfs een ware Romeinse bruiloft mee.
Ridders van Gelre vertellen een Verhaal van Nijmegen
De fascinerende geschiedenis van Nijmegen staat centraal in de derde aflevering van de nieuwe serie 'Ridders van Gelre'. Op maandag 21 oktober is de aflevering te zien op TV Gelderland vanaf 17.20 uur en wordt ieder uur herhaald. Kijken dus!