Coen Vulders maakt mentale gezondheid onder jongeren bespreekbaar

Coen Vulders is vierdejaars student geneeskunde aan de Radboud Universiteit. Iets extra’s doen naast zijn studie vond hij altijd al belangrijk. Zo was hij een tijd lang bestuurslid bij een reanimatie-vereniging (Taskforce QRS Nijmegen). In 2021 schopte hij het tot finalist van de KNGM Studentenprijs: de landelijke verkiezing tot geneeskundestudent van het jaar. Hoe? Met zijn stichting Open Boek, die hij oprichtte vanuit zijn eigen ervaring met een depressie.

De KNGM Studentenprijs werd afgelopen jaar voor het eerst georganiseerd, en is bedoeld om de maatschappelijke betrokkenheid van geneeskundestudenten te vergroten. In totaal werden 32 initiatieven vanuit het hele land ingestuurd. De Nijmeegse student Coen werd door de jury aangewezen als één van de drie finalisten. Hij vertelt hoe hij zich inzet voor de mentale gezondheid van jongeren, via zijn eigen stichting en via de Europese #STANDFORSOMETHING-campagne waar hij bij betrokken is. Het blijkt dat Europese jongeren mentale gezondheid net zo belangrijk vinden als het thema klimaat, vertelt Coen me. Maar voor we daarover doorpraten, beginnen we bij het begin.

^{Coen (linksvoor) bij de uitreiking van de KNMG Studentenprijs}

Eigen ervaring delen

‘Een paar jaar geleden was ik zelf in behandeling voor een vrij ernstige depressie,’ vertelt Coen. ‘Om het proces te versnellen, kreeg ik allerlei e-learnings mee naar huis. Daar zaten vaak video’s bij van mensen die hun persoonlijke ervaringen deelden. Dat vond ik heel fijn, want dat gaf mij het gevoel: ik ben niet de enige die hiermee worstelt. Bovendien waren deze mensen al wat verder in het proces, daar kon ik iets van leren. Het enige probleem was: ze waren allemaal rond de 50 jaar – en ik was begin 20.’

Problemen die in de e-learnings besproken werden (zoals: ik kom in de problemen met mijn hypotheek, hoe moet het met de kinderen…) waren bij Coen totaal niet aan de orde. Hij maakte zich zorgen om andere dingen: ‘Hoe zit het met studievertraging, met mijn studielening? Hoeveel invloed gaat dit hebben op mijn coschappen, moet ik een andere studie gaan doen?’ Op de vraag of hij video’s specifiek voor jongeren kon krijgen, kreeg hij het stellige antwoord: nee, dat hebben we niet, en dat is er ook niet. ‘Toen ben ik zelf maar eens online gaan kijken. Er waren wel wat dingen te vinden, maar voornamelijk verouderd, of uit andere landen, waar de situatie heel anders is. Dus dacht ik: dan doe ik het zelf wel.’

Stichting Open Boek

Zodra Coen weer beter was, zocht hij contact met de Nijmeegse studentenwelzijnsvereniging Frisse Gedachtes. Samenbesloten ze een symposium te organiseren over depressies: twee jongeren vertelden hun ervaringen, terwijl experts hierop reageerden en tips gaven. ‘Op het eerste symposium kwamen al 50 man af, terwijl het niet groots gepromoot was,’ vertelt Coen. ‘Dat was best een schok: er is blijkbaar veel vraag naar. Ook kregen we veel positieve reacties, en jongeren in het publiek durfden dingen over zichzelf te delen. Dat gaf het gevoel dat ze na het symposium meer lef hadden om hun problemen met familie, vrienden of wie dan ook te bespreken.’ 

Dat gaf de doorslag om er serieus mee aan de slag te gaan. Coen zocht een bestuur bij elkaar en zo ontstond stichting Open Boek. ‘We willen dit jaar elke drie maanden minstens één symposium organiseren. Het liefst een fysieke bijeenkomst, maar we willen het tegelijkertijd streamen: dat geeft jongeren de mogelijkheid om er anoniem bij te zijn.’ Stichting Open Boek is inmiddels ook begonnen met delen van ervaringsverhalen via korte video’s op Instagram. ‘Mocht je jouw verhaal nog niet durven delen met anderen, misschien kunnen de video’s je dan helpen bij het zetten van de eerste stap, het zoeken van professionele hulp,’ zegt Coen. 

Breder dan depressie

Coen is nu een symposium over eetstoornissen aan het voorbereiden. De symposia zullen gaan over een breed scala aan onderwerpen, want naast depressies zijn er nog veel meer soorten mentale problemen. ‘Zoals schizofrenie of een psychose. Daar zijn weinig ervaringsverhalen over te vinden, omdat het minder vaak voorkomt. En dat soort verhalen hoor je al helemaal niet snel vanuit jongeren. Maar we willen juist die aansluiting zoeken: er zijn ook jongeren met deze problemen, je bent hier niet de enige in. En misschien werken de tips van deze persoon ook voor jou.’

Stichting Open Boek wil een zo breed mogelijke groep jongeren helpen. ‘We gaan binnenkort video’s in het Engels maken voor internationale jongeren,’ vertelt Coen. ‘We willen uiteindelijk ervoor zorgen dat we professioneel beeldmateriaal hebben, dat we gratis kunnen aanbieden aan bijvoorbeeld psychologen, psychiaters, jeugdwerkers of docenten die met jongeren werken. Ik wil dat geld geen drempel is. Onze evenementen proberen we dan ook altijd gratis te houden.’

^{Het Europees Jongerencongres in Staatsburg}

Buiten de landsgrenzen

Coens impact reikt inmiddels al veel verder dan Nijmegen. Hij heeft al twee groepen jongeren in het buitenland geholpen met het opzetten van vergelijkbare initiatieven als stichting Open Boek, in Slovenië en Hongarije. Deze jongeren kende hij allebei vanuit de #STANDFORSOMETHING-campagne, die deels gefinancierd is door het Europees Parlement. Het doel daarvan is om de problemen van jongeren in kaart te brengen: waar lopen ze tegenaan, welke problemen verwachten ze in de toekomst en hoe zouden ze die graag opgelost zien? 

‘Op het Europees Jongerencongres in Straatsburg mocht ik een workshop geven over mentaal welzijn. Op basis daarvan we mochten twee aanbevelingen doen aan een groep Europarlementariërs. Wat eruit kwam: een heleboel jongeren willen op school, al is het maar een paar uurtjes per jaar, onderwijs krijgen over mentale problemen. Hoe herken je het bij jezelf of bij een ander? Wat kun je eraan doen om het risico bij jezelf zo klein mogelijk te maken? Als een ander ermee worstelt, hoe help je diegene dan? Het is een onderwerp dat binnen de jeugd nu heel erg leeft.’ 

Wil Coen na zijn studie hiermee verder? ‘Waarschijnlijk wel, vooral met de Europese campagne. Dat heeft me doen inzien hoe belangrijk het is om de politiek ervan bewust te maken, want daar ligt uiteindelijk de macht. Ik denk er nu over na om om als psychiater in opleiding te gaan en dat te combineren met het stukje beleid maken.’

^{De workshop van #STANDFORSOMETHING}