Canon van Nijmegen: Kleurrijke stad - Gastarbeid, gezinshereniging en asielzoekers
In augustus 1961 kwamen 33 Griekse mannen aan op het station in Nijmegen. Als tijdelijke ‘gastarbeiders’ zouden ze gaan werken in de kunstzijdespinnerij Nyma. Zij werden met open armen ontvangen, want de behoefte aan extra arbeidskrachten was groot. In 1965 werkten al meer dan 600 gastarbeiders in Nijmegen.
Van de ruim 130.000 inwoners die Nijmegen in 1960 telde, was vijf procent geboren in het buitenland. Onder hen waren vooral veel Duitsers. Ook woonden hier sinds de jaren vijftig grote aantallen mensen uit het voormalige Nederlands-Indië.
Italiaanse gastarbeiders in de Honigfabriek, 1962
In de jaren zestig en zeventig nam het aantal buitenlanders toe en waren zij steeds vaker afkomstig uit mediterrane landen. Er kwamen Grieken, Spanjaarden en Italianen, wat later gevolgd door Turken en Marokkanen. Aanvankelijk ging het vooral om alleenstaande jonge mannen, die werden ingezet als ongeschoolde productiemedewerkers in fabrieken als ASW, Philips en Dobbelman, en ook wel in de slachterijen in Cuijk. De mannen werden gehuisvest in pensions, veelal gelegen in de wijk Bottendaal waar voldoende grote – en verwaarloosde – panden te vinden waren. Voor opvang, ondersteuning en sociale contacten konden zij terecht bij de Stichting voor Buitenlandse Werknemers in de Pontanusstraat. Hier was ook een kleine gebedsruimte ingericht.
Economische crisis
Toen het economisch tij in de loop van de jaren zeventig begon te keren en bedrijven moesten inkrimpen of sluiten, werden in Nijmegen, net als elders in Nederland, steeds meer gastarbeiders ontslagen. Vooral in de jaren tachtig werden zij geconfronteerd met grote en hardnekkige werkloosheid. Intussen hadden veel Turkse en Marokkaanse arbeiders hun gezinnen laten overkomen. Daarmee kreeg hun verblijf een meer permanent karakter. Met ingezameld geld kochten Turken en Marokkanen gezamenlijk een oude limonadefabriek aan de Vondelstraat, waar zij een moskee openden.
Opening Moskee aan de Vondelstraat, 1979
Vanwege taalverschillen met de Turken stichtten Marokkanen later nog twee eigen moskeeën: aan de Graafseweg en aan de Pastoor Zegersstraat. In 1992 werd bovendien een islamitische basissschool geopend: Abi Bakr, aan de Waldeck Pyrmontsingel. Marokkaanse en Turkse winkels verschenen in het Nijmeegse straatbeeld.
Nieuwe Nijmegenaren
Rond de eeuwwisseling was elf procent van de Nijmeegse bevolking geboren buiten Nederland. Wanneer we ook de tweede generatie meetellen was dat zelfs 22 procent. Deze ‘nieuwe Nijmegenaren’ kwamen niet alleen uit de mediterrane landen. Nog steeds vormden Duitsers de grootste groep. In de jaren zeventig en tachtig hadden zich ook Surinamers en Antillianen in de stad gevestigd. En vanaf de jaren negentig telde Nijmegen ook steeds meer asielzoekers, vooral uit Irak en uit Afrikaanse landen. Aanvankelijk werden zij ondergebracht op een boot, maar in 1998 konden voor hen gebouwen worden ingericht van de Prins Hendrikkazerne op het Limosterrein.
Dit vind je misschien ook leuk...
-
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
De drie Gelderse regionale bureaus voor toerisme hebben de campagne ‘Hier beginnen je mooiste verhalen’ gestart, waarin inwoners van de Gelderse streken actief worden betrokken bij het delen van hun mooiste en meest inspirerende plekjes en verhalen.
-
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
In februari stond Nijmegen stil bij het bombardement van 22 februari 1944, een dag die onuitwisbaar in het geheugen van de stad gegrift staat. Op deze dag trof een Amerikaans bombardement per ongeluk het hart van Nijmegen.
-
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Hoe was Operatie Market Garden voor de gewone Nijmegenaar? De in oktober van vorig jaar onthulde muurschildering 'Operatie Market Garden' uit de serie Waalpaintings zet de schijnwerpers op het alledaagse Nijmeegse leven tijdens deze crisissituatie.
-
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Oproep! Doe mee aan de Brandgrenswandeling in de Nijmeegse binnenstad. Op 21 februari staan we stil bij het moment vlak voor het toeslaan van het noodlot: het bombardement op het stadshart van Nijmegen en de branden die daarop volgden.
-
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Online is ontzettend veel informatie over de oorlog en oorlogsslachtoffers te vinden. Het Regionaal Archief Nijmegen en de Werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen organiseren daarom een workshop 'zoeken'.
-
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Op 22 februari 2024 staat Nijmegen stil bij het Amerikaans bombardement van 80 jaar geleden op het centrum van de stad waarbij bijna 800 doden vielen. Er zijn verschillende activiteiten in de stad.
-
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Waar de Waal begon als een kleine zijrivier, kennen we deze nu als de breedste rivier van Nederland. Zo’n brede rivier oversteken is een hele uitdaging. Vandaar dat museum De Bastei een expositie, ‘De Waal over’, heeft opgezet.
-
Fotoverslag: Limes Festival
Fotoverslag: Limes Festival
Tijdens het Limes Festival, dat plaatsvond van 26 december tot en met 6 januari, transformeerde Nijmegen in een levendige ontmoetingsplek voor geschiedenisliefhebbers en cultuurfanaten.
-
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Het Ontdek Oekraïne Festival in de Stevenskerk, van 17 december tot 7 januari, zette de Oekraïense cultuur in de schijnwerpers. Bezoekers genoten van een uniek programma dat de Oekraïense cultuur verrijkte en ondersteunde.
-
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
De oudste stad van Nederland zit natuurlijk vol met verhalen. We hebben de meest bijzondere, historische plekken in Nijmegen voor je op een rijtje gezet. Ook op deze plekken ervaar je de geschiedenis nog altijd!
-
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
De Nijmeegse binnenstad was van 16 december tot en met 7 januari het bruisende hart van de Nijmeegse Winterweken. Bezoekers konden genieten van een unieke lichtsculpturenroute met een Romeinse quiz, en werden vermaakt met levendig straattheater.
-
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Vanaf 23 december is de pop-up locatie van het Valkhof Museum ook open op zaterdagen en zondagen. Het museum aan Keizer Karelplein 33 is vanaf dan weer als vanouds van dinsdag tot en met zondag te bezoeken.
-
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Het Kerstprojectkoor Nijmegen zal tijdens zijn Zin-in-kerst-concert een mix van kerstliederen uitvoeren. Het projectkoor is samengesteld uit ervaren koorzangers en wordt begeleid door Jan van Laar op piano en orgel.
-
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Hoe is het om in een stad te leven aan de frontlinie van een oorlog? Deze maand was de St. Stevenskerk gastheer van 'Jongeren aan de Vuurlinie', een unieke expositie waar geschiedenis en technologie samenkomen.