De Pest in Nijmegen

| Leanne Klauwer

De corona-epidemie beheerst de hele wereld, maar dat is niet de eerste keer dat er een epidemie door Nederland woekert. We schrijven 1635. Nijmegen maakt de zwaarste pestuitbraak mee die de stad zal treffen. Mensen moeten binnen blijven, maar ondanks de maatregelen komen 6000 mensen om het leven. Dit is toendertijd bijna de helft van de Nijmeegse bevolking. 

Stadsgenezer van dienst 

IJsbrand van Diemerbroeck is stadsgenezer van dienst. Hij werkt in het Sint-Jacobsgasthuis in de Nijmeegse straat De Glashuis. Van Diemerbroeck schrijft dat het waarschijnlijk de soldaten zijn geweest die de pest op één van hun tochten hebben meegenomen naar Nijmegen. Enkele jaren na de epidemie schrijft Van Diemerbroeck zijn herinneringen op. Deze zijn ontzettend gedetailleerd. Hij beschrijft de gevallen die hij als arts voorbij ziet komen. Hij noteert symptomen als benauwdheid, razernij, zwarte plekken op de huid en pestbuilen die zo groot konden worden als appels. Hij probeerde verschillende behandelmethoden uit, zoals aderlatingen en een behandeling met koolbladeren. 

Nijmegen na de Pest

De pest zorgt voor een drastische daling van het Nijmeegse bevolkingsaantal. Om dat aantal weer op peil te krijgen, probeert de stad nieuwe inwoners te lokken. Mensen die komen, kunnen onder andere goedkoop burgerrecht in hun bezit krijgen, iets wat anders veelal via erving moet. Het verkrijgen van burgerrecht is handig voor mensen omdat ze dan bescherming van de stad kunnen krijgen, wanneer ze dat nodig hebben. Ook kunnen inwoners makkelijker zelfstandig werken en lid worden van een gilde.

De Pest in het heden 

Wil je meer leren over deze bijzondere periode uit de Nijmeegse geschiedenis? Bezoek vanaf eind februari 2021 in Museum het Valkhof de tentoonstelling over de pest in Nijmegen. 

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk