Canon van Nijmegen: Goffertpark – Nijmegen en de werkloosheid
Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. Zestig hectare bos en heide veranderden in de jaren dertig door de inspanning van Nijmeegse werklozen in een ruim stadspark, voorzien van onder meer sportvelden, een stadion, een theehuis en een dierenpark. Het nieuwe Goffertpark ging op zaterdag 8 juli 1939 open voor publiek.
Net als veel andere Nederlandse gemeenten was Nijmegen in de jaren dertig zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis. Het aantal werklozen liep hier op naar 29 procent, in de benedenstad raakte zelfs meer dan de helft van de arbeiders zonder werk. De kosten van ondersteuning stegen schrikbarend.
De aanleg van het Goffertpark, 1937
Zware lichamelijke arbeid
Door middel van grote projecten op het gebied van water of wegenbouw, dijkverzwaring of parkaanleg probeerde het Rijk de mensen aan het werk te houden. Vaak ging het om zware lichamelijke arbeid, waarvoor men maximaal zeventig procent van het normale loon ontving. Op die manier waren Nijmeegse werklozen ook al ingezet bij de aanleg van het Maas-Waalkanaal en de bouw van de Waalbrug.
Algemeen Uitbreidingsplan voor Nijmegen
De plannen voor het Goffertpark waren onderdeel van het Algemeen Uitbreidingsplan voor Nijmegen, begin jaren dertig opgesteld door stedenbouwkundige A. Siebers. Dit uitbreidingsplan omvatte een netwerk van ringwegen en radialen, aansluitend op de singels rond de oude stad. Wijken moesten worden voorzien van groenstroken, plantsoenen en speelplaatsen. En in het zuidwesten van de stad zou rondom de vroegere boerderij De Goffert een groot volkspark komen voor recreatieve en sportieve activiteiten.
160 werklozen aan de slag
Ook elders in Nederland werden toen dit soort parken aangelegd, zoals het Amsterdamse Bos en het Haagse Zuiderpark. Op aandringen van burgemeester J.A.H. Steinweg nam het Rijk in het kader van de werkverschaffing de aanlegkosten van het Goffertpark op zich. Vanaf het voorjaar van 1935 konden er ruim 160 werklozen aan de slag tegen een vergoeding van 35 cent per uur.
Folklore dans tijdens de opening van het Goffertstadion, 1939
De bloedkuil
Hoewel bij de aanleg van het park gebruik werd gemaakt van de natuurlijke glooiing van het terrein, moesten toch nog 600.000 kubieke meters zand worden verplaatst. Om zo veel mogelijk mensen aan het werk te zetten, gebeurde dat niet met graafmachines maar met schoppen en kruiwagens. Verreweg de zwaarste klus was het uitgraven van de zes meter diepe kuil voor het stadion, dat daaraan de bijnaam ‘de bloedkuul’ overhield. Dit stadion, voorzien van atletiek- en wielerbaan, werd na 1945 de thuisbasis van voetbalclub NEC. In de loop der jaren vonden er diverse evenementen en optredens plaats. In 1999, zestig jaar na de opening, werden park en stadion grondig opgeknapt en gemoderniseerd.
Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.
Dit vind je misschien ook leuk...
-
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
De drie Gelderse regionale bureaus voor toerisme hebben de campagne ‘Hier beginnen je mooiste verhalen’ gestart, waarin inwoners van de Gelderse streken actief worden betrokken bij het delen van hun mooiste en meest inspirerende plekjes en verhalen.
-
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
In februari stond Nijmegen stil bij het bombardement van 22 februari 1944, een dag die onuitwisbaar in het geheugen van de stad gegrift staat. Op deze dag trof een Amerikaans bombardement per ongeluk het hart van Nijmegen.
-
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Hoe was Operatie Market Garden voor de gewone Nijmegenaar? De in oktober van vorig jaar onthulde muurschildering 'Operatie Market Garden' uit de serie Waalpaintings zet de schijnwerpers op het alledaagse Nijmeegse leven tijdens deze crisissituatie.
-
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Oproep! Doe mee aan de Brandgrenswandeling in de Nijmeegse binnenstad. Op 21 februari staan we stil bij het moment vlak voor het toeslaan van het noodlot: het bombardement op het stadshart van Nijmegen en de branden die daarop volgden.
-
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Online is ontzettend veel informatie over de oorlog en oorlogsslachtoffers te vinden. Het Regionaal Archief Nijmegen en de Werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen organiseren daarom een workshop 'zoeken'.
-
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Op 22 februari 2024 staat Nijmegen stil bij het Amerikaans bombardement van 80 jaar geleden op het centrum van de stad waarbij bijna 800 doden vielen. Er zijn verschillende activiteiten in de stad.
-
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Waar de Waal begon als een kleine zijrivier, kennen we deze nu als de breedste rivier van Nederland. Zo’n brede rivier oversteken is een hele uitdaging. Vandaar dat museum De Bastei een expositie, ‘De Waal over’, heeft opgezet.
-
Fotoverslag: Limes Festival
Fotoverslag: Limes Festival
Tijdens het Limes Festival, dat plaatsvond van 26 december tot en met 6 januari, transformeerde Nijmegen in een levendige ontmoetingsplek voor geschiedenisliefhebbers en cultuurfanaten.
-
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Het Ontdek Oekraïne Festival in de Stevenskerk, van 17 december tot 7 januari, zette de Oekraïense cultuur in de schijnwerpers. Bezoekers genoten van een uniek programma dat de Oekraïense cultuur verrijkte en ondersteunde.
-
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
De oudste stad van Nederland zit natuurlijk vol met verhalen. We hebben de meest bijzondere, historische plekken in Nijmegen voor je op een rijtje gezet. Ook op deze plekken ervaar je de geschiedenis nog altijd!
-
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
De Nijmeegse binnenstad was van 16 december tot en met 7 januari het bruisende hart van de Nijmeegse Winterweken. Bezoekers konden genieten van een unieke lichtsculpturenroute met een Romeinse quiz, en werden vermaakt met levendig straattheater.
-
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Vanaf 23 december is de pop-up locatie van het Valkhof Museum ook open op zaterdagen en zondagen. Het museum aan Keizer Karelplein 33 is vanaf dan weer als vanouds van dinsdag tot en met zondag te bezoeken.
-
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Het Kerstprojectkoor Nijmegen zal tijdens zijn Zin-in-kerst-concert een mix van kerstliederen uitvoeren. Het projectkoor is samengesteld uit ervaren koorzangers en wordt begeleid door Jan van Laar op piano en orgel.
-
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Hoe is het om in een stad te leven aan de frontlinie van een oorlog? Deze maand was de St. Stevenskerk gastheer van 'Jongeren aan de Vuurlinie', een unieke expositie waar geschiedenis en technologie samenkomen.