Nicolaaskapel gaat weer open: conservering schilderingen klaar

De middeleeuwse schilderingen van de Nicolaaskapel (ook wel Valkhofkapel genoemd) zijn weer zichtbaar voor publiek. De schilderingen zijn geconserveerd en gedeeltelijk gerestaureerd. Daarmee is het verval gestopt en er zijn details van de oorspronkelijke schilderingen tevoorschijn gekomen. Sinds september is er aan de klus gewerkt door een gespecialiseerd atelier. Na onderzoek is ervoor gekozen om niet naar een periode terug te restaureren, maar de historische gelaagdheid te laten zien. Elke ‘groep’ schilderingen kreeg een eigen aanpak.

De Nicolaaskapel of Valkhofkapel is een van de oudste stenen gebouwen van Nederland. De kapel is gebouwd rond 1030 en was onderdeel van de Valkhofburcht. De gerestaureerde schilderingen dateren van 1543. Ze zijn aangebracht in afwachting van de komst van Keizer Karel V in 1546, nadat deze Gelre had veroverd. Het zijn vooral afbeeldingen van plantmotieven en fantasiebloemen. In de loop der eeuwen zijn de monumentale schilderingen blootgesteld aan weer en wind door kapotte ramen en een lekkend dak. Dat heeft veel gevolgen gehad voor de staat van de schilderingen.

Een gespecialiseerd atelier (SRAL) onderzocht en behandelde in het afgelopen jaar alle schilderingen in de Nicolaaskapel. De specialisten namen monsters, onderzochten de materialen, stabiliseerden loszittende verf en ontstoorden lelijke reparaties. Tijdens de laatste restauratie in de jaren ’50 van de vorige eeuw bleken de gefragmenteerde resten op verschillende manieren behandeld waardoor zes groepen zijn ontstaan die bij de huidige restauratie zijn gehandhaafd.


Bij het verwijderen van de pleisterlagen die tijdens een van de laatste restauraties royaal over de schilderingen waren aangebracht zijn langs de randen van de geschilderde resten nog oorspronkelijke details tevoorschijn gekomen. Door de verschillende periodes van de afwerkingen zichtbaar te laten, vormen de schilderingen in de Nicolaaskapel in hun gefragmenteerde en gelaagde staat een zeldzame getuigenis van interieurafwerkingen in kerkelijke gebouwen waarbij de sporen van de tand des tijds niet zijn weggepoetst. De Valkhofvereniging die de kapel beheert is klaar om het verhaal te vertellen! 

De restauratie vond plaats onder begeleiding van specialisten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Commissie Beeldkwaliteit.

Valkhofkwartier

De Nicolaaskapel of Valkhofkapel maakt onderdeel uit van het Valkhofkwartier. Dit is de plek in Nijmegen waar 2000 jaar geschiedenis bij elkaar komt. Het Valkhofkwartier vormt de overgang tussen de bruisende binnenstad en de natuur van de Stadswaard. Een plek vol cultuurhistorie, cultuur en evenementen. De gemeente investeert samen met de provincie in het Valkhofkwartier om er de plek van te maken om een bezoek aan Nijmegen te beginnen. Na de opening van De Bastei en de Waalkade is dit jaar de Hoogstraat en omgeving aan de beurt. Later volgen het park, het plein en Museum Het Valkhof.