Beschrijving:	Vrede van Nijmegen tussen Frankrijk en Spanje. Schilderij van B.Vaillant. Mogelijk is het de afbeelding van de zaal in het Stadhuis.
Datering	1678

De Vrede van Nijmegen: Een groot verleden van de vrede

| Pablo Pichel

In 1676 loopt Nijmegen plots vol Europese staatsvertegenwoordigers. Zij zorgen meteen voor leven in de stedelijke brouwerij, maar eigenlijk komen ze om serieuze zaken te bespreken. De Frans-Nederlandse Oorlog moet worden beëindigd. 

De Frans-Nederlandse Oorlog uitgelegd

Dit conflict begint al in 1672 met een Franse inval in het noorden van onze Republiek der Verenigde Nederlanden. De hoofdrolspeler is Franse koning Lodewijk XIV. Hij ziet in dat jaar een kans om nieuw gebied te veroveren voor zijn Franse rijk. Toch zit er meer achter. Lodewijk voelt zich bedreigd door de economische macht van de Republiek. Het verbond tussen de Republiek en Spanje is de druppel die de diplomatieke emmer doet overlopen. Lodewijk XIV voelt zich omsingeld en wil zijn nieuwe vijand op een of andere manier in toom houden. Hij sluit daarom een listig bondgenootschap met Engeland en valt aan. Wat volgt is het beruchte Rampjaar voor de Republiek. Politieke moorden vinden plaats en Franse troepen dringen diep ons land binnen.        

Water als wapen

De Hollandse Waterlinie blijkt echter onze beschermengel. Het verdere oprukken van de Franse soldaten wordt vertraagd, waardoor Spanje en het Heilige Roomse Rijk te hulp kunnen schieten. Na tegenslag op zee sluit ook een verslagen Engeland zich bij hen aan als bondgenoot. Op dat moment vertraagt de strijd. Alle partijen (met een late toevoeging van Zweden) komen al snel tot het besluit dat het conflict op diplomatieke wijze moet worden opgelost. De hoge kosten van oorlogvoering beginnen hun tol te eisen.

Nijmegen is uitverkoren 

Na stevige discussie wordt Nijmegen gekozen als de plek van neutraliteit. Vredesvergaderingen vinden van 1676-1679 plaats in het stadhuis in de Korte Nieuwstraat. De vergaderingen zijn revolutionair. Grenzen zijn niet langer het gevolg van erfrecht, maar worden uitgetekend volgens strategische belangen. Katholieke en protestantse diplomaten onderhandelen voor het eerst in dezelfde stad. Ook de rol van Engeland als tussenpartij is nieuw. Een algemene stemming van optimisme gonst dan ook door de stad.

Toch gaan de gesprekken niet van een leien dakje. De partijen blijven buiten Nijmegen onderling oorlog voeren. Ook is iedere diplomaat ervan overtuigd dat hij zijn staatshoofd zo goed mogelijk moet vertegenwoordigen. Daarbij hoort een behandeling naar status. Zo eisen ze dat de vergaderzaal van het stadhuis wordt versierd. De gemeente Nijmegen schaft daarom twee beeldschone series wandtapijten aan uit Antwerpen. De stad van onze oosterburen was destijds hét centrum van tapijtweefkunst. De sobere vergaderzaal kreeg zo een luxe uitstraling. Overigens kun je deze tapijten ook vandaag de dag nog bezichtigen om te weten te komen of ze ook bij jouw status passen. De meeste tapijten zijn onderdeel geworden van de vaste collectie van Museum het Valkhof, al hangen er ook nog een paar in de ‘burgerzaal’ van het stadhuis. 

Uiteindelijk dan toch een verdrag

De vrede tussen Frankrijk en onze Republiek blijft daarom uit tot 10 Augustus 1678. Frankrijk viert haar internationale status als grootmacht. De aanval op onze Republiek blijft namelijk nagenoeg ongestraft. Frankrijk is dus nog altijd in staat om elders in Europa oorlog te voeren. Toch is er ook reden voor vreugde. De Republiek viert hoe het heelhuids uit de benarde situatie van het Rampjaar is gekomen.

De uitkomst van de vredesonderhandelingen bewijst de belangrijke positie van de Republiek. Zij kan namelijk al haar eisen inwilligen. Zo wordt Maastricht weer onderdeel van het land en worden gunstige handelscondities met Frankrijk onderhandeld. De machtige koning Lodewijk XIV moet op dat moment inzien dat de grenzen gerespecteerd moeten worden. Zelfs met een beperkte militaire macht wist de kleine Republiek dit klaar te spelen. Ook de stad Nijmegen mocht blij zijn, sinds het verdrag hier werd vereeuwigd. Met de Vrede van Nijmegen verkregen wij een internationale reputatie die nog lang daarna zou voortbestaan.

Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.  

Dit vind je misschien ook leuk