Canon van Nijmegen: De Waalbrug, een nieuwe verbinding voor het verkeer
Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. Een van die verhalen gaat over de bekendste brug van onze stad: De Waalbrug. Op feestelijke wijze werd op 16 juni 1936 de nieuwe verkeersbrug over de Waal geopend. Nadat koningin Wilhelmina met een zilveren schaar het lint had doorgeknipt, trok een stoet versierde auto’s de brug over. Toch was niet iedereen vrolijk: aan de winkelpanden in de benedenstad hingen zwarte vlaggen uit.
1905 - 1917: onderhandelingen en bezwaar
De totstandkoming van de Waalbrug had heel wat voeten in de aarde gehad. Sinds het midden van de zeventiende eeuw was de verbinding over de Waal verzorgd door een gierpont met de toepasselijke naam Zeldenrust, die door de stroming van het water in rustig tempo van de ene zijde van de rivier naar de andere werd geduwd. In 1905 bepleitten enkele gemeenteraadsleden, onder wie fotohandelaar C. A. P. Ivens (de vader van Joris Ivens), de bouw van een verkeersbrug. Het eerste idee was de verkeersbrug te koppelen aan de in 1879 geopende spoorbrug. Dat bleek echter op te veel praktische bezwaren te stuiten.
In 1911 besloot de minister van Waterstaat dat er een nieuwe brug mocht komen, mits die uitkwam bij de Belvédère. De gemeenteraad ging akkoord, maar de Nijmeegse winkeliers dachten er anders over. Zij wilden dat de brug zou uitkomen bij de Ganzenheuvel in de benedenstad, waar ze hun winkels hadden. Door middel van ingezonden stukken, verzoekschriften en verkiezingscampagnes verzetten zij zich fel tegen de Belvédèrebrug. En met succes. Want ondanks onvermoeibaar ijveren van Ivens besloot de gemeenteraad in 1917 de zaak voorlopig te laten rusten.
De Waalbrug in aanbouw
1931 - 1936: bouw van de Waalbrug
In de jaren twintig kwam het onderwerp Waalbrug opnieuw op de agenda van Rijk, provincie en gemeente. Het toenemende verkeer vroeg om nieuwe maatregelen. De Waal werd steeds drukker bevaren en dat maakte de oversteek met het veer gevaarlijker. Het groeiende aantal auto’s en (motor)fietsen deed de wachttijden bij het veer oplopen, zowel op de Waalkade als aan de Veerdam in Lent. Aanleg van de brug zou bovendien werk kunnen verschaffen aan het groeiende aantal Nijmeegse werklozen. Na onderzoek werd opnieuw gekozen voor het traject via de Belvédère. En opnieuw gingen de Nijmeegse middenstanders in verzet. Dit keer redden ze het echter niet. De brug kwam er. In oktober 1931 werd begonnen met de bouw, grotendeels als werkverschaffingsproject. Vijf jaar later was hij gereed. Intussen was in april 1935 ook de Rijnbrug bij Arnhem tot stand gekomen. Net als de Waalbrug was deze, als onderdeel van het Rijkswegenplan, in belangrijke mate door het Rijk gefinancierd.
Na de opening van de brug werd de pont uit de vaart genomen. Zoals de winkeliers in de benedenstad voorspeld hadden, verplaatste het zwaartepunt van de handel zich naar de bovenstad en de nieuwe buitenwijken. De benedenstad zou langdurig – tot de naoorlogse renovatie – een probleemgebied worden.
Waalbrug bij nacht
Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.
Openbare kunst: De Waterwolf en de Aquanaut
Als je over de Waalkade loopt, kun je het drieënhalve meter hoge bronzen beeld niet missen. De Waterwolf en de Aquanaut, gecreëerd door kunstenaarsduo de Spacecowboys in samenwerking met het Besiendershuis, is een ode aan het nieuwe rivierenlandschap en de manier waarop Nijmegen de Waal eindelijk weer omarmt. Het kunstenaarsduo Albert Dedden en Paul Keizer heeft geprobeerd de indrukwekkende stadsgeschiedenis, de betekenis van het water en de rivier en de jonge geest die ontembaar aanwezig is in deze oude stad te vangen in één beeld dat sinds september 2020 de Waalkade siert.
Lees meer
Dit vind je misschien ook leuk
-
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
De drie Gelderse regionale bureaus voor toerisme hebben de campagne ‘Hier beginnen je mooiste verhalen’ gestart, waarin inwoners van de Gelderse streken actief worden betrokken bij het delen van hun mooiste en meest inspirerende plekjes en verhalen.
-
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
In februari stond Nijmegen stil bij het bombardement van 22 februari 1944, een dag die onuitwisbaar in het geheugen van de stad gegrift staat. Op deze dag trof een Amerikaans bombardement per ongeluk het hart van Nijmegen.
-
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Hoe was Operatie Market Garden voor de gewone Nijmegenaar? De in oktober van vorig jaar onthulde muurschildering 'Operatie Market Garden' uit de serie Waalpaintings zet de schijnwerpers op het alledaagse Nijmeegse leven tijdens deze crisissituatie.
-
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Oproep! Doe mee aan de Brandgrenswandeling in de Nijmeegse binnenstad. Op 21 februari staan we stil bij het moment vlak voor het toeslaan van het noodlot: het bombardement op het stadshart van Nijmegen en de branden die daarop volgden.
-
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Online is ontzettend veel informatie over de oorlog en oorlogsslachtoffers te vinden. Het Regionaal Archief Nijmegen en de Werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen organiseren daarom een workshop 'zoeken'.
-
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Op 22 februari 2024 staat Nijmegen stil bij het Amerikaans bombardement van 80 jaar geleden op het centrum van de stad waarbij bijna 800 doden vielen. Er zijn verschillende activiteiten in de stad.
-
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Waar de Waal begon als een kleine zijrivier, kennen we deze nu als de breedste rivier van Nederland. Zo’n brede rivier oversteken is een hele uitdaging. Vandaar dat museum De Bastei een expositie, ‘De Waal over’, heeft opgezet.
-
Fotoverslag: Limes Festival
Fotoverslag: Limes Festival
Tijdens het Limes Festival, dat plaatsvond van 26 december tot en met 6 januari, transformeerde Nijmegen in een levendige ontmoetingsplek voor geschiedenisliefhebbers en cultuurfanaten.
-
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Het Ontdek Oekraïne Festival in de Stevenskerk, van 17 december tot 7 januari, zette de Oekraïense cultuur in de schijnwerpers. Bezoekers genoten van een uniek programma dat de Oekraïense cultuur verrijkte en ondersteunde.
-
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
De oudste stad van Nederland zit natuurlijk vol met verhalen. We hebben de meest bijzondere, historische plekken in Nijmegen voor je op een rijtje gezet. Ook op deze plekken ervaar je de geschiedenis nog altijd!
-
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
Fotoverslag: Nijmeegse Winterweken 2023/2024
De Nijmeegse binnenstad was van 16 december tot en met 7 januari het bruisende hart van de Nijmeegse Winterweken. Bezoekers konden genieten van een unieke lichtsculpturenroute met een Romeinse quiz, en werden vermaakt met levendig straattheater.
-
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Valkhof Museum ook open in de weekenden
Vanaf 23 december is de pop-up locatie van het Valkhof Museum ook open op zaterdagen en zondagen. Het museum aan Keizer Karelplein 33 is vanaf dan weer als vanouds van dinsdag tot en met zondag te bezoeken.
-
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Reis door geschiedenis St. Nicolaaskapel Nijmegen
Het Kerstprojectkoor Nijmegen zal tijdens zijn Zin-in-kerst-concert een mix van kerstliederen uitvoeren. Het projectkoor is samengesteld uit ervaren koorzangers en wordt begeleid door Jan van Laar op piano en orgel.
-
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Fotoverslag: Jongeren in de Vuurlinie
Hoe is het om in een stad te leven aan de frontlinie van een oorlog? Deze maand was de St. Stevenskerk gastheer van 'Jongeren aan de Vuurlinie', een unieke expositie waar geschiedenis en technologie samenkomen.