
SAMA NIMMA: het culturele slot van het herdenkingsjaar 80 jaar vrijheid
Op zaterdag 16 augustus stond het Mariënburgplein in het teken van een nieuw festival: SAMA NIMMA. Het event bood een bijzondere combinatie van herdenken en vieren: een middag vol muziek, film, dans, verhalen en culinaire tradities van de verschillende Nederlands-Indische gemeenschappen in Nijmegen. SAMA NIMMA wil mensen samenbrengen die verbonden zijn met de Nederlands-Indische geschiedenis en staat open voor iedereen die deze cultuur wil ontdekken en wil meebeleven.
Op 5 mei 1945 werd in Nederland de capitulatie van de Duitse troepen overeengekomen, maar nog niet heel Nederland was vrij. In die tijd behoorde Nederlands-Indië, zoals Indonesië toen werd genoemd, nog tot het Koninkrijk der Nederlanden, en daar zou het nog tot 15 augustus duren voordat de oorlog ten einde was. Twee dagen later riep Indonesië de onafhankelijkheid uit.
©Heyta Melssen
De afgelopen jaren komt er steeds meer aandacht voor de geschiedenis van mensen met een Indische achtergrond. De traditionele herdenkingsbijeenkomst voor de oorlogsslachtoffers op 15 augustus werd dit jaar in de Stevenskerk gehouden en was goed bezocht. Ook op zaterdag 16 augustus trok het bevrijdingsfestival SAMA NIMMA veel bezoekers.
Een festival voor heel Nijmegen
De middag start met de gezamenlijke maaltijd Nasi Bungkus, een rijstgerecht verpakt in bananenblad zoals dit na de bevrijding door het Rode Kruis werd uitgedeeld. Veel mensen hebben zich voor deze bijzondere gelegenheid aangemeld en zoeken een plekje aan de lange tafels die zijn opgesteld tussen LUX en de kapel. Jong en oud, van Indische afkomst of niet, iedereen is welkom. Op de tafels liggen gesprekskaarten, maar die worden nauwelijks gebruikt: de gesprekken komen vanzelf op gang. De sfeer is levendig en gemoedelijk, en ook burgemeester Hubert Bruls schuift gezellig aan.
©Heyta Melssen
Tijdens de openingsceremonie gaan burgemeester Bruls en Simon Mamahit – rap-artiest, stadsdichter en presentator – in op de betekenis van vrijheid in deze roerige tijd. In Nijmegen maakt zo’n 4% van de bevolking deel uit van een van de Indische of Indonesische gemeenschappen. Ondanks een aanvankelijk lastige start hebben zij hun plek in de maatschappij gevonden. De burgemeester put hieruit de hoop dat dit ook voor andere groepen nieuwkomers zal gaan gelden. Simon laat nog een kritische noot horen met enkele indringende vragen aan het publiek over hun gevoel van vrijheid. Na deze serieuze start is het tijd voor het inmiddels rondgedeelde eten. Salamat makan! (eet smakelijk).
Culturele rijkdom
De diverse groepen uit Nederlands-Indië en Indonesië hebben met hun culturele rijkdom een grote invloed uitgeoefend op de Nederlandse samenleving. Niet alleen op culinair gebied, hoewel dat vaak als eerste wordt genoemd, maar ook op het gebied van muziek, film, dans en verhalen. Tijdens het festival is daar volop aandacht voor en valt er voor iedereen iets te doen en te beleven.
Uitgebreid en divers programma
De Nasi Bungkus wordt muzikaal omlijst door de Nijmeegse viermansformatie de Rolero’s, die rock-’n-rollklassiekers ten gehore brengen. Na de maaltijd neemt het Zomerprojectorkest het podium over, een gelegenheidsformatie van muzikanten uit vier bigbands en fanfares uit de regio. Zij spelen vooral muziekstijlen die in de jaren ’40 en ’50 populair waren in het toenmalige jonge Indonesië. Een bijzonder optreden met traditionele Indonesische dansen wordt verzorgd door de dansgroep Wahana Budaya Nusantara, waarbij vooral de twee solisten indruk maken met hun Noord-Sumatraanse courtship dance vol expressieve handgebaren.
Daarnaast is er ruimte voor verdieping met lezingen en gesprekken in het Regionaal Archief, het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis en in de Bibliotheek, waar kinderen ook een workshop Molukse tatoeages kunnen volgen. Op alle drie de locaties zijn kleine tentoonstellingen ingericht en in LUX worden diverse korte en langere films vertoond in het IndoFilmCafé. Rondom de Mariënburgkapel is een kleine maar gezellige Pasar Malam ingericht, waar van alles te koop is dat te maken heeft met de Indonesische of Indische cultuur.
De dag sluit af met een avondprogramma op verschillende locaties verderop in de stad: een muzikale voorstelling van Ernst Jansz (Doe Maar) in de Bibliotheek, een gamelanconcert in de Stevenskerk en tot slot dansen in Vinylbar Paak. Hoewel dit in principe een eenmalig evenement was, volgt op de vraag van Simon Mamahit of deze dag een herhaling verdient vanuit het publiek een volmondig ‘ja’.
Terima kasih aan de organisatoren en dus hopelijk tot volgend jaar!