Dit was Festival Jazz International Nijmegen 2025

| Noa de Zeeuw

Op 1 en 2 november streek Festival Jazz International neer in Nijmegen: een meerdaags festival dat binnen- en buitenlandse artiesten uit de hedendaagse jazzscene een podium biedt. Tijdens deze negende editie dompelden wij ons op een druilerige zaterdagmiddag onder in de verrassend veelzijdige wereld van jazz.

In de Kleine Zaal van De Vereeniging, met haar parketvloer, rode gordijnen en grijze velvet stoelen, hangt een typische, verwachtingsvolle festivalenergie. Voor me proost een rij bezoekers met biertjes en wijntjes. Het is nog maar half drie, maar zoals het een echt festival betaamt, is elk tijdstip geschikt voor een borrel.

Op het podium staat een glanzend zwarte vleugel, ernaast een contrabas en, voor de liefhebbers van zeldzame instrumenten, een contra-altklarinet. Nog groter en lager van toon dan de basklarinet. Het duo Shuteen Erdenebaatar & Nils Kugelmann betreedt het podium en de eerste noten vullen de zaal.

©Joep Hetem

Shuteen, geboren in Ulaanbaatar (hoofdstad van Mongolië, red.), is dit jaar artist-in-focus en treedt gedurende het weekend in verschillende formaties op. Haar roots hoor je goed terug in de muziek: filmische, dromerige klanken met echo’s uit Mongolië vullen de zaal. Een aanrader voor iedereen die eens iets anders wil dan de Peaceful Piano-lijst op Spotify.

Nils en Shuteen blijken niet alleen muzikale partners, maar ook geliefden, iets wat de chemie op het podium ten goede komt. Hun album Under the Same Stars gaat precies daarover: hoe twee mensen, opgegroeid in totaal verschillende werelden (hij in Duitsland, zij in Mongolië) elkaar kunnen vinden in muziek, in gevoel en in hun blik op de wereld.

Na dit betoverende concert verplaatst het publiek zich naar de foyer voor een drankje en de crash-course Jazz Matters, gegeven door ArtEZ docent Laurens van der Heijden. De opzet is veelbelovend, al gooit wat haperend geluid roet in het eten. Toch blijft de kern helder: jazz is geen genre, maar een attitude. Het is een manier van kijken, luisteren en reageren. Laurens herinnert het publiek eraan hoe jazz verweven is met maatschappelijke bewegingen, zoals de Civil Rights Movement in de VS. Een interessante verkenning van de activistische kant van jazz.

Daarna is het tijd voor het Portugese kwartet Carlos Bica’s 11:11. Contrabas, altsaxofoon, gitaar en, verrassend, een vibrafoon: het klinkt als een onwaarschijnlijke combinatie, maar het werkt. Ook hier komen de roots van de bandleden naar voren: de invloeden van de Portugese muziekstijl fado hoor je duidelijk terug. Waar Shuteen & Nils de raakvlakken tussen jazz, klassiek en filmmuziek verkenden, speelt Bica met zijn kwartet juist meer richting de blues, ligt het tempo wat hoger en is er een grotere plek voor improvisatie. Het laat zien hoe veelzijdig en vernieuwend jazz kan zijn.

Wat opvalt: het publiek bestaat grotendeels uit vijftigplussers. Niets mis mee, de sfeer is goed, maar het is eigenlijk zonde dat er niet meer jongere gezichten tussen zitten. Want juist voor die generatie die denkt dat jazz stoffig is, is dit festival een openbaring. Hier hoor je muziek die balanceert tussen improvisatie en experiment, tussen traditie en toekomst. Dus: jong Nijmegen, kom volgend jaar vooral luisteren en ontdekken. Jazz leeft. Doe mee!


 

Fotografie: Joep Hetem en Martijn Kusters