Concertimpressie: Enno Gröhn op het König-orgel – klankrijk, virtuoos, overweldigend

| Thomas Wijsman

Een perfect gestemd orgel met een imposante klank, bespeeld door een al even indrukwekkende jonge musicus. De negenentwintigjarige Enno Gröhn uit Duitsland laat tijdens dit concert in de Stevenskerk met zijn improvisaties opnieuw horen hoezeer hij dit veeleisende instrument beheerst – muzikaal én technisch.

Met snelle stappen naar boven

Eerst laat hij de twee kleinere orgels in de Stevenskerk horen. Het Koororgel klinkt fraai met een stevig volume, maar wat schril. Het bescheiden Assendelft-orgel verrast met een volle, rijke klank die je niet zou verwachten van zo’n klein instrument. En dan haast de organist zich met snelle stappen naar boven, naar de speeltafel van het majestueuze König-orgel met zijn 3600 pijpen. De speeltafel telt drie klavieren, 54 registers en een rij voettoetsen.

Vanaf de eerste noot is het raak. Gröhn speelt met precisie, vingervlug en is ook razendsnel op de voettoetsen. Het is fascinerend om te zien hoe hij trefzeker, vrijwel zonder aarzeling, tussendoor de vele registers zelf bedient – werk dat doorgaans wordt overgelaten aan assistenten (registranten). Zwaar werk zo te zien – regelmatig gym-bezoek lijkt voor hem overbodig.


© Nona Studios

Kracht, focus en souplesse

Een live videoprojectie toont zijn spel. Dat voegt voor het publiek beslist iets toe: je kunt meekijken hoe de muziek ontstaat: het fysieke werk, de concentratie, de souplesse – en je beleeft de flow van de muziek. De innemende Gröhn straalt rust uit, ondanks alle inspanning. Wanneer onverwacht applaus opklinkt na een korte stilte in de muziek, glimlacht hij even en steekt luchtig een hand op: nog niet, nog even wachten. Geen moment raakt hij uit balans.

Van fluistertonen tot vol op het orgel

De muziek die hij laat horen is rijk en veelzijdig. Vaak meerstemmig, met goed gecontroleerde dynamiek. Van subtiele fluistertonen tot – letterlijk – vol op het orgel… overweldigend. Afwisselend harmonieus en wringend, met dissonanten die soms blijven hangen, soms oplossen in een rustgevend akkoord. Je hoort klanken die je bijna doen geloven dat er een volledig symfonieorkest aan het werk is. Ondanks alle virtuositeit en complexiteit blijft zijn spel overzichtelijk en natuurlijk, alsof het hem geen enkele moeite kost.


Het König-orgel van de Stevenskerk, waarop Gröhn de meeste stukken heeft gespeeld © Henk Beenen

Over Enno Gröhn

Enno Gröhn geldt als een van de opvallendste jonge talenten in de orgelwereld. Geregeld geeft hij concerten, waarin hij steeds opnieuw zijn veelzijdige beheersing van het instrument laat horen – zowel in vertolkingen van bestaande werken en eigen composities als in improvisaties. Zijn spel wordt gewaardeerd door vakjury’s én publiek: hij won de eerste prijs én een publieksprijs in verschillende concoursen (Bach Biennale Weimar en concoursen in Keulen, Schwäbisch Gmünd en Haarlem).

Hij is gespecialiseerd in orgelimprovisatie en liturgisch orgelspel. Al tijdens zijn studie was Gröhn actief als organist in de St Petri-Kirche in Buxtehude en als vervanger in de beroemde St Michaelis kerk in Hamburg, waar drie orgels via een centrale speeltafel kunnen samenklinken als één symfonisch instrument met 145 registers. Sinds 2021 is hij assistent-kerkmusicus van de St Petri kerk in Hamburg. 

Daarnaast is hij docent liturgisch orgelspel en improvisatie aan de Hochschule für Kirchenmusik in Herford, waar hij zijn expertise met enthousiasme overbrengt en jonge musici begeleidt in hun ontwikkeling. 

Gloedvolle afsluiting

Als toegift improviseert hij op een kort motiefje dat is aangedragen door een van de bezoekers. Losjes weeft hij het door een rijk patroon van harmonieën, akkoordprogressies en muzikale lijnen, met verrassende wendingen en subtiele variaties. Het thema keert steeds terug, maar wordt langzaam verzwolgen door het klankgeweld dat Gröhn opbouwt. Een speelse en gloedvolle afsluiting van het concert.


De Assendelft Orgel van de Stevenskerk © Henk Beenen

Dit concert door Enno Gröhn is onderdeel van de serie zomerorgelconcerten, georganiseerd door de Orgelkring Nijmegen. De serie loopt nog tot en met 16 september. 

 

Fotografie: Henk Beenen, Nona Studios

Dit vind je misschien ook leuk...