
In het zadel met ZaadeL
Op 17 mei was het Open Haard Festival bij creatieve verzamelplaats ZaadeL Makerij. De dag was bedoeld om te vieren dat ZaadeL is verhuisd. “Eigenlijk was ons eerste idee om een band in te huren voor een iets eenvoudiger openingsfeest”, vertelt mede-eigenaar Ingeborg Laninga. “Maar naarmate die plannen meer vorm kregen, kwam er steeds meer bij. En zo is het uiteindelijk uitgegroeid tot een festival”. Hoe was de opening en wat heeft ZaadeL te bieden? Reden voor een interview.
Bij ZaadeL is van alles te doen. Je kunt er terecht voor schildercursussen van Laninga, metaalbewerking met haar man en mede-eigenaar van ZaadeL Joep Zaad, en er is een kapper, een cadeauwinkel en een nagelstudio. In september 2024 zijn ze verhuisd van de Coehoornstraat naar De Haard aan de Groenestraat. “Aan de Coehoornstraat hadden we één grote ruimte. Iemand die bij de kapper zat, kon meeluisteren met mijn lessen”, vertelt Laninga. “Dat zorgde toch wel voor saamhorigheid”. Maar dat er nog genoeg saamhorigheid binnen ZaadeL is, wordt snel duidelijk.
Het interview vindt plaats aan een lange tafel in het atelier van Laninga. Overal liggen portretten, de werken van haar cursisten, vertelt ze. De ruimte is enorm, maar voelt knus en persoonlijk, net als het gesprek. “Op het festival exposeerden mijn studenten ook, dat was erg leuk. Maar we wilden ook samenwerken met mensen buiten onze disciplines”. “Eigenlijk zijn we natuurlijk geen eventorganizers”, vertelt Annemarije Osinga. Zij is de eigenaar van Manic Manicures, de nagelstudio bij ZaadeL. “Maar toch hebben we het neergezet!”, voegt Sanna Besselink, eigenaar van winkel Zmuk toe. Laninga: “We zijn inderdaad geen evenementenbureau. Maar als iets bij ons past en als het belangrijk of leuk is, hebben we altijd genoeg ideeën om iets leuks neer te zetten”.
De band van het oorspronkelijke idee kwam er uiteindelijk, vertelt Laninga. “Case Candy kwam optreden, dat is een Nijmeegse band”. Maar daar eindigde het lokale smaakje niet. “Streekbakker Jorrit kwam pizza’s bakken, DJ Remedy draaide plaatjes met Miko de Disko Duck… Dat is een oude Eend die tot DJ booth is omgebouwd”. Laninga legt uit dat verbinding met de wijk en de stad belangrijk is. En die verbinding werd weerspiegeld in het Open Haard Festival: ZaadeL brengt zelf immers ook allerlei disciplines samen onder één dak.


Maar wat past allemaal bij ZaadeL? “Daarbij gaan we op ons gevoel af. De vraag bij alles wat we doen is ‘Kunnen we samen nog méér maken?’”, voegt Osinga toe. “Je hebt je eigen discipline, dat van de ander… Samen maak je er dan meer van”. “Maar op deze locatie zitten we wel meer op onze eigen eilandjes dan eerst. Daar hadden we één ruimte. Hier zitten we allemaal apart, waardoor het belang van zo’n evenement dus groter is. We gaan dat vaker doen, die samenwerking opzoeken”. Met elkaar én met de stad dus.
Maar ZaadeL zit toch al even in het nieuwe gebouw aan de Groenestraat? “Dat klopt”, vertelt Laninga, “maar er moest veel worden verbouwd. Daardoor heeft de opening wat langer op zich laten wachten”. Dat Open Haard een festival zou worden waar allemaal Nijmeegse makers bij betrokken zouden zijn, was al de bedoeling. Dat er zoveel meer verbindingen werden gelegd dan oorspronkelijk het idee was, dát ontstond volgens de vrouwen organisch. Er kwam steeds meer bij, beamen ze alledrie. Maar De Haard, de nieuwe locatie, was altijd al een plek voor verbinding met de wijk.

“Er zat vroeger onder andere een repaircafé en een meisjesschool in het gebouw”, vertelt Besselink: functies die al iets zeiden over de maatschappelijke betrokkenheid en een warme uitstraling van het gebouw. Het idee van het festival, en hoe ZaadeL werkt, past dus eigenlijk heel goed bij de oorsprong van de plek. De naam De Haard die op de poort staat is dan ook treffend: een warme plek waar je samenkomt, waar ideeën kunnen ontstaan. “Sinds ik bij ZaadeL betrokken ben, heb ik steeds het gevoel dat er van alles kan gebeuren,” zegt Besselink. “Een soort vonkje… elektriciteit.” Of misschien wel: een vuurtje?
Wil je een kijkje nemen bij ZaadeL? Je mag altijd binnenlopen, maar als je vragen hebt over cursussen is het handig om de openingstijden van cadeauwinkel Zmuk aan te houden. De volgende Open Haard is op zaterdag 13 december van 16.00 tot 20.00, aan de Groenestraat 170.
ZaadeL Makerij
Groenestraat 170
6531 HW Nijmegen
zaadel.nl
Fotografie: Martijn Kusters