Festival Jazz International Nijmegen: Interview met saxofonist en componist Loek van den Berg

| Amber Volman

Een muzikale reis vanuit het comfort van je eigen woonkamer. Een bundel van persoonlijke verhalen gegoten in lyrische, melodische composities die je aansporen je ogen te sluiten, terwijl je een scala aan landschappen in gedachten voorbij ziet komen. Klinkt goed, toch? Het is hoe Loek van den Berg het debuutalbum Wayfarer van zijn kwintet beschrijft. Op zondag 30 oktober 2022 spelen zij op Festival Jazz International Nijmegen. Een uitstekende kans voor een interview met de in Nijmegen geboren en getogen saxofonist en componist.

Loek groeide op in een muzikale omgeving. Geïnspireerd door de blazers in zijn vaders wereldmuziekband Kladderadatsch, begon hij op zijn tiende met het spelen van saxofoon. De liefdesvonk met jazz sloeg pas écht over toen Loek het stuk ‘Mood Indigo’ van Duke Ellington hoorde. Slechts een half jaar voordat hij zijn studie aan het conservatorium van Arnhem begon, raakte Loek steeds meer in de ban van jazz. “Samen de ontdekking van deze stijl, ging ik steeds meer met het instrument aan de slag en dacht: ‘ja, eigenlijk wil ik dit gewoon graag studeren.’” Zo gedacht, zo gedaan. Loek startte zijn bachelor aan de kunstacademie ArtEZ en stapte na drie jaar over naar Codarts in Rotterdam, waar hij in 2019 zijn studie succesvol afrondde.

Ontwikkelen van een eigen sound

De muzikale ontdekkingstocht begon bij Loek met swing, waarbij vooral Louis Armstrong hem aansprak. Eenmaal op het conservatorium liet Loek zich compleet onderdompelen in de wereld van jazz. Dat ging van bebop naar traditionele jazz en uiteindelijk ook de Europese, modernere jazz zoals die van Shai Maestro en Brian Blade Fellowship, die hem de laatste tijd vooral inspireren.

Als saxofonist laat Loek zich boven alles raken door een speelstijl waarin de improvisatie bestaat uit een melodie van slechts enkele noten, die je dan toch weten te ontroeren. Zo noemt hij Paul Desmond als een van zijn grootste inspiraties. Les kreeg hij onder andere van de Nederlandse saxofonist Benjamin Herman, die zoals Loek zelf zegt zijn “lyrische, melodische manier van spelen” hielp vorm te geven. In Rotterdam maakte Loek daarnaast kennis met muzikale tradities van over de hele wereld. Van Flamenco, tot Indiase en Armeense muziek. Dit prikkelt hem de laatste tijd om zowel zijn saxofoonspel, als stijl van componeren vanuit nieuwe invalshoeken te benaderen.

Beeldende composities

Deze wereldlijke invloeden zijn dan ook terug te vinden in de composities die hij schrijft voor zijn twee eigen projecten: Loek van den Berg Quintet en Duo van den Berg/van der Duim. Voor het Loek van den Berg Quintet heeft Loek een duidelijke visie voor de rol van ieder instrument. Het verhaal wordt verwerkt in de composities zelf, door alle melodieën zorgvuldig te noteren. Wat betreft zijn duo dient de compositie slechts als houvast. De twee laten zich het liefst leiden door improvisatie tijdens hun samenspel. Hoewel de manier van componeren per project verschilt, blijft het melodische en beeldende karakter in de stukken van Loek alomtegenwoordig. Met name door te reizen en door nieuwe muziekstijlen te ontdekken doet Loek hiervoor zijn ideeën op.

Uiteenlopende projecten

Naast zijn twee eigen projecten speelt Loek als saxofonist in uiteenlopende bands. Neem bijvoorbeeld het dromerige Chi Quartet of Karisma, dat invloeden van Flamencomuziek en jazz met elkaar laat versmelten. Regelmatig reist Loek af naar het buitenland. Zo is hij op dit moment op tournee in Mexico met pianist Leonardo Pietro, die daar zijn album presenteert. Het leukste vindt Loek dat hij in ieder project vrij gelaten wordt zijn eigen sound ten gehore te brengen. “In elke band waarin ik speel wordt iedereen als individuele muzikant gezien die iets toevoegt aan dat geheel. Dat is heel tof!”

Festival Jazz International Nijmegen

Dat het Loek van den Berg Quintet op Festival Jazz International Nijmegen hun debuutalbum mag presenteren, vindt Loek ontzettend bijzonder. “Mijn muziek is daar begonnen en heeft daardoor ook een hoop met Nijmegen te maken. Ook al is dat misschien onbewust. Daar heb ik leren saxofoon spelen, daar ben ik met jazz in contact gekomen, daar ben ik opgegroeid en dat heeft heel veel invloed gehad op hoe ik nu speel en hoe ik naar muziek kijk,” vertelt Loek.

Wat wij als luisteraar kunnen verwachten van het Loek van den Berg Quintet? Een vrije omgang met het album tijdens hun live uitvoering ervan op 30 oktober in LUX Nijmegen. Steeds weer op zoek naar verrassende muzikale momenten, daagt het kwintet elkaar graag uit om nieuwe plekken in de composities te verkennen en te laten horen. Loek: “ik denk dat het heel tof gaat worden, dus kom allemaal luisteren!”

Overtuigd? Koop je kaartjes voor Loek van der Berg Quintet op 30 oktober in LUX Nijmegen, of bekijk het hele programma van Festival Jazz International Nijmegen.