“De dood of de gladiolen!”
(Bijna) ieder jaar wordt in de derde week van juli de Nijmeegse St. Anna omgedoopt tot de Via Gladiola. Dan lopen de deelnemers van de Nijmeegse Vierdaagse hun laatste loodjes over deze ‘via’ naar de finish. Maar waarom eigenlijk deze naam: ‘Via Gladiola’? Daan de Bruin legt het je uit.
Al wandelend over de Via Gladiola worden de deelnemers aangemoedigd door een publiek in jubelstemming. Het is traditie dat het publiek tijdens deze laatste loodjes gladiolen uitdeelt aan de langslopende deelnemers. Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat het een geweldig gevoel is om hier aan deel te nemen en na vier zware dagen zo richting de finish te lopen. Zijn de bloemen de reden dat de St. Anna dan veranderd in de Via Gladiola? Of zit er iets meer achter?
De dood of de gladiolen
Ook ik kreeg gladiolen van vrienden die langs de kant stonden, maar ook van compleet vreemden. Waarom precies deze bloem, vroeg ik me af. De organisatie van De Nijmeegse Vierdaagse heeft hier een theorie over: wanneer in de tijd van de oude Romeinen twee gladiatoren elkaar in een arena te lijf gingen met hun zwaarden, zou het publiek vaak "De dood of de gladiolen!" uitgeroepen hebben. Deze gevechten duurden tot de dood erop volgde en de overlever schijnt aan het einde ook bedolven te worden onder gladiolen.
Historisch gezien is het moeilijk te bewijzen wat het publiek wel en niet riep tijdens zo’n gladiatorengevecht en wat precies de gebruiken waren. Het is wél zo dat de gladiool ook wel de ‘zwaardlelie’ genoemd wordt. Volgens de Dikke van Dale komt de benaming ‘gladiool’ van het Latijnse verkleinwoord voor zwaard: gladiolus, vanwege de zwaardvormige bladeren. Het woord ‘gladiator’ komt volgens de Dikke van Dale van het Latijnse woord voor zwaard: gladius. Het lijkt dus niet helemaal toeval dat die twee aan elkaar gelinkt zijn.
Bewonderenswaardige prestatie
Wat wel zeker is, is dat duizenden jaren later de gladiool een symbool van de Nijmeegse Vierdaagse geworden is. Waarschijnlijk omdat de wandelaars die hem uitlopen ook een bewonderenswaardige prestatie leveren, net als de gladiatoren in de Romeinse tijd. De leus ‘de dood of de gladiolen’ heeft hiermee voor Nijmegenaren en wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse een beetje extra betekenis gekregen. Daarnaast komt het natuurlijk goed uit dat het imago van Nijmegen als oud(st)e stad door deze vergelijking bevestigd wordt.
Dit vind je misschien ook leuk
-
Meld je gratis aan voor een Vrijheidsmaaltijd in de Stevenskerk op 5 mei
Meld je gratis aan voor een Vrijheidsmaaltijd in de Stevenskerk op 5 mei
Op zondagavond 5 mei organiseren Lindenberg Cultuurhuis, de Stevenskerk en de Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid in de Stevenskerk een Vrijheidsmaaltijd van 18.00 tot 20.30 uur. Er wordt Vrijheidssoep geserveerd, er is muziek en diverse sprekers.
-
Nieuwe namen bekend voor Vierdaagsefeesten 2024
Nieuwe namen bekend voor Vierdaagsefeesten 2024
Van 13 t/m 19 juli staat heel Nijmegen en omstreken in het teken van één onderwerp: de Vierdaagsefeesten. Nadat in maart de eerste 90+ namen zijn aangekondigd, worden er nu opnieuw ruim 90 namen aan het programma toegevoegd!
-
Makers op de Vierdaagsefeesten 2024
Makers op de Vierdaagsefeesten 2024
Ochtendgymnastiek op de rolschaatsbaan, vingerverfportretten maken of een workshop aerial yoga. Ben jij een maker in (omgeving) Nijmegen en laat je graag jouw kunsten op het grootste evenement van Nederland zien? In 2024 is dit je kans!
-
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
Aftrap Gelderse Streken Campagne 2024 'Hier beginnen je mooiste verhalen'
De drie Gelderse regionale bureaus voor toerisme hebben de campagne ‘Hier beginnen je mooiste verhalen’ gestart, waarin inwoners van de Gelderse streken actief worden betrokken bij het delen van hun mooiste en meest inspirerende plekjes en verhalen.
-
Vierdaagsefeesten genomineerd voor Nationale Evenementenprijs 2024
Vierdaagsefeesten genomineerd voor Nationale Evenementenprijs 2024
Deze week zijn de nominaties voor de Nationale Evenementenprijzen 2024 vastgesteld. In de running voor de titel ‘Beste Publieksevenement’ zijn Big Rivers Festival, De Grote Schijn en de Vierdaagsefeesten Nijmegen.
-
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
Fotoverslag: 80 jaar vrijheid
In februari stond Nijmegen stil bij het bombardement van 22 februari 1944, een dag die onuitwisbaar in het geheugen van de stad gegrift staat. Op deze dag trof een Amerikaans bombardement per ongeluk het hart van Nijmegen.
-
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Openbare kunst in Nijmegen: Operatie Market Garden - 80 jaar vrijheid
Hoe was Operatie Market Garden voor de gewone Nijmegenaar? De in oktober van vorig jaar onthulde muurschildering 'Operatie Market Garden' uit de serie Waalpaintings zet de schijnwerpers op het alledaagse Nijmeegse leven tijdens deze crisissituatie.
-
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Doe mee aan de Brandgrenswandeling op 21 februari
Oproep! Doe mee aan de Brandgrenswandeling in de Nijmeegse binnenstad. Op 21 februari staan we stil bij het moment vlak voor het toeslaan van het noodlot: het bombardement op het stadshart van Nijmegen en de branden die daarop volgden.
-
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Workshop: online zoeken naar familie-oorlogsgeschiedenis
Online is ontzettend veel informatie over de oorlog en oorlogsslachtoffers te vinden. Het Regionaal Archief Nijmegen en de Werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen organiseren daarom een workshop 'zoeken'.
-
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Herdenking bombardement 22 februari 1944
Op 22 februari 2024 staat Nijmegen stil bij het Amerikaans bombardement van 80 jaar geleden op het centrum van de stad waarbij bijna 800 doden vielen. Er zijn verschillende activiteiten in de stad.
-
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Expositie ‘De Waal over’: hoe steek je die brede rivier over?
Waar de Waal begon als een kleine zijrivier, kennen we deze nu als de breedste rivier van Nederland. Zo’n brede rivier oversteken is een hele uitdaging. Vandaar dat museum De Bastei een expositie, ‘De Waal over’, heeft opgezet.
-
Fotoverslag: Limes Festival
Fotoverslag: Limes Festival
Tijdens het Limes Festival, dat plaatsvond van 26 december tot en met 6 januari, transformeerde Nijmegen in een levendige ontmoetingsplek voor geschiedenisliefhebbers en cultuurfanaten.
-
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Fotoverslag: Ontdek Oekraïne Festival
Het Ontdek Oekraïne Festival in de Stevenskerk, van 17 december tot 7 januari, zette de Oekraïense cultuur in de schijnwerpers. Bezoekers genoten van een uniek programma dat de Oekraïense cultuur verrijkte en ondersteunde.
-
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
7x bijzondere historische plekken in Nijmegen
De oudste stad van Nederland zit natuurlijk vol met verhalen. We hebben de meest bijzondere, historische plekken in Nijmegen voor je op een rijtje gezet. Ook op deze plekken ervaar je de geschiedenis nog altijd!