Orchestre Partout – muziek verbindt en troost
Melancholieke Arabische melodieën vullen de repetitieruimte in het azc Nijmegen. Het is de wekelijkse workshop van Orchestre Partout. Onder leiding van Aimee Fraij, van de Lindenberg, repeteert een groepje nieuwkomers uit verschillende landen die elkaar vinden in muziek. Hun gemeenschappelijke taal? Muziek – dat verbindt en troost. IntoNijmegen schoof aan bij de workshop en later bij een concert, ervoer de kracht van samen muziek maken en sprak met Aimee en twee deelnemers.
Muziek universele taal
Vanuit de overtuiging dat muziek een universele taal is die mensen verbindt stimuleert de stichting Orchestre Partout nieuwkomers in ons land om samen muziek te maken. De stichting biedt workshops aan voor beginners en voor beroepsmuzikanten. De workshops worden gegeven door professionele musici. Orchestre Partout is al vijftien jaar actief, inmiddels bij zes azc’s, verspreid over het land. Nijmegen sloot drie jaar geleden aan.
Iedereen kan meedoen
Iedereen kan meedoen, ervaring of talent maakt niet uit, vertelt Aimee, die vanuit een samenwerking van de Lindenberg en Orchestre Partout de Nijmeegse deelnemers coacht. Iedere week geeft ze in het azc een workshop voor beginners. Het instrument van hun keuze krijgen ze in bruikleen, zo kunnen ze ook buiten de lessen zelf oefenen. De muziek dragen de deelnemers zelf aan, vaak muziek uit hun eigen land. Meestal komen er zo’n 5 à 6 mensen naar Aimees workshop.
Meer ervaren muzikanten vormen een bandje. Soms spelen ze mee bij de workshop en ze repeteren onder Aimees leiding voor concertoptredens. Zo speelde de Nijmeegse band bij Mundo Sonora in de Vereeniging, bij Podium voor de stad en samen met het Klokkenbergkoor in de Lindenberg. De bands van Orchestre Partout zijn te boeken via deze website.
De kneepjes van het vak
Aimee, docent muziekonderwijs en koordirigent is muzikaal een echte alleskunner. Of het nu gaat om lesgeven, dirigeren of workshops leiden – overal weet ze de juiste toon te raken. Zelf speelt ze gitaar, piano en viool, en ze zingt. Ze kent de kneepjes van het vak, geknipt voor Orchestre Partout dus.
Ibtehal uit Yemen
Ibtehal, een temperamentvolle vrouwelijke journalist en tv-presentator uit Jemen, is bijna drie jaar in Nederland. Tien jaar zwierf ze met haar kinderen over de wereld nadat ze haar land was ontvlucht – haar dochter een peuter, haar zoon nog een baby. Eenmaal in het Nijmeegse azc ging ze door een moeilijke periode. “Ik voelde me verloren hier, bleef maar huilen, ik was op mijn dieptepunt”, vertelt ze over die tijd. Toen hoorde ze van de mogelijkheid om samen muziek te maken. Met muziek had ze nog niets, ze bespeelde geen instrument, kon geen noot lezen. Toch nam ze een kijkje bij de repetitie van Orchestre Partout. Meteen was ze verkocht, zo fijn voelde het. Sindsdien heeft ze geen repetitie overgeslagen, maandenlang elke week weer erbij en luisteren naar hun muziek.
Als een therapiesessie
Tot iemand haar vroeg waarom ze niet ging zingen. Ze trok de stoute schoenen aan en zette haar eerste schreden op zanggebied. Ze vond het zo fijn. “Het was voor mij als een therapiesessie. Ik ging me beter voelen en had minder last van paniekaanvallen,” vertelt ze blij.
Voelt als familie
Zingen op repetities is één ding, optreden is nog weer heel wat anders, ook al had ze als tv-presentator ervaring met in de spotlights staan. Maar, “iedereen van onze groep moedigde me aan en ondersteunde me. Het voelt als familie”, straalt Ibtehal. Inmiddels treedt ze bij Orchestre Partout regelmatig op als zangeres. In Yemen worden vrouwen niet geacht op te treden, maar dat deert haar niet, zij voelt zich er gelukkig bij.
Sinds vorig jaar heeft Ibtehal met haar kinderen een eigen appartement in Nijmegen. Toch komt ze steevast iedere week naar de muziekworkshop in het azc. Energiek als ze is vindt ze tijd om naast muziek maken en de inburgeringscursus presentaties over vrouwen in Jemen te geven en cursussen communicatievaardigheden voor vluchtelingen. Binnenkort gaat ze iets heel nieuws doen: podcasts maken, over nieuwkomers in Nederland.
Mohammed uit Syrië
De bedachtzame Mohammed uit Syrië is nu vier jaar in Nederland. In het azc voelde hij zich eenzaam, verdrietig, zo zonder vrouw en kinderen. Hij hoorde van Orchestre Partout en nam een kijkje bij een repetitie. Het sprak hem aan, samen muziek maken. Hij wilde graag gitaar leren spelen, kreeg een gitaar te leen van Orchestre Partout en rustte niet voor hij het instrument onder de knie had. In het begin was hij te verlegen om op de voorgrond te treden, vertelt hij. Nu zingt hij zelfs – een hele stap voor hem. Hij vindt het nog steeds spannend, bekent hij. Tot onze verrassing stelt hij zich op achter de microfoon en zingt in foutloos Nederlands Koos Alberts’ succesnummer Zijn het je ogen?. Ze zouden het eens moeten horen bij de inburgeringscursus!
Over de liefde natuurlijk
Componeren doet Mohammed ook, met Ibtehal samen, in het Arabisch. Waarover? Over de liefde natuurlijk. Ibtehal schrijft de tekst, Mohammed de muziek.
In Syrië was Mohammed kleermaker van beroep. De fijne motoriek die hij in het vak ontwikkelde komt hem vast goed van pas bij het gitaarspelen. Een jaar geleden kon hij eindelijk zijn vrouw en twee kinderen weer in de armen sluiten. Ook Mohammed en zijn gezin hebben nu een eigen woning. Hij kijkt uit naar het moment waarop hij zijn inburgeringsdiploma op zak heeft en kan beginnen aan de opleiding sociaal werk aan het ROC.
Spetterend concert
Op 7 december dit jaar gaven Ibtehal en Mohammed, samen met drie andere nieuwkomers, een sprankelend concert in de een bomvolle theaterzaal van de Lindenberg-Aldenhof. Onder de bezielende leiding van Aimee speelden zij als Grassrootsband Nijmegen de zaal compleet plat. Syrische liefdesliederen, Jemenitische ballades, melancholische Iraanse muziek en Engelstalige songs volgden elkaar in rap tempo op. Ibtehal, Mohammed en hun Turkse collega zongen de sterren van de hemel. Ibtehal nam als professional natuurlijk kundig de presentatie van de middag voor haar rekening. Het publiek reageerde uitbundig: er werd volop meegeklapt, meegezongen en genoten. Smaakvolle lekkernijen uit het Midden-Oosten In de pauze maakten de feestelijke middag helemaal af.
Dat Ibtehal en Mohammed hun draai hebben gevonden bij Orchestre Partout en onder Aimees begeleiding lijdt geen twijfel: hun enthousiasme voor het orkest spreekt boekdelen.
Bekijk ook hun website: orchestrepartout.nl
Fotografie: Toon de Vos