Keti Koti Festival in het Afrika Museum: Kleurrijk, exotisch, uitbundig

| Luus Veeken

Het Afrika Museum zinderde afgelopen zaterdag 22 juni vanwege het Keti Koti Festival, de jaarlijkse viering van de afschaffing van de slavernij. Een kleurrijk feest, met een overvloed aan activiteiten voor de enthousiaste bezoekers!

In Suriname en de Nederlandse Antillen werd op 1 juni 1863 de slavernij afgeschaft. Ruim 45.000 tot slaaf gemaakte mensen, oorspronkelijk Afrikanen, kregen hun vrijheid terug. Op verschillende plaatsen in Nederland wordt dit memorabele moment ieder jaar herdacht en gevierd. In het Afrika Museum in Berg en Dal bij Nijmegen werd voor het elfde jaar op rij een Keti Koti Festival georganiseerd; Keti Koti betekent verbroken ketenen. In groten getale, bussen vol, stroomden de bezoekers toe. De meesten van hen van Afro-Surinaamse of Afro-Antilliaanse komaf, in traditionele kleurrijke kleding en met bijzondere haardracht. De vrouwen met hun karakteristieke hoofddoeken en opvallende kledij. Allemaal anders, met één constante: allemaal prachtig. Een lust voor het oog.

Je waant je in de tropen

Het is bepaald geen klein feestje, daar in het Afrika Museum. Heel veel bezoekers goedgemutst, in de dubbele zin van het woord. En – hoe kan het anders, zonder eten geen feestje immers – heel veel exotische hapjes. De batterij rokende barbecues is kennelijk het territorium van de mannen. Naast de foodmarkt is er een uitgebreide warenmarkt met Surinaamse en Antilliaanse producten. Van alles is er te koop: muziekinstrumenten, t-shirts, kleurige stoffen, kant en klaar gevouwen hoofddoeken, gevlochten manden, snuisterijen. Je waant je in de tropen. De sfeer van het Afrika Museum en de verzengende zomerhitte in Berg en Dal droegen daar natuurlijk ook sterk aan bij.

Winti

Zo’n feestje kan natuurlijk niet zonder opzwepende muziek en dans. De openingsvoorstelling is een winti-dansritueel, waarbij verschillende winti’s (Afro-Surinaamse goden) aan bod komen. Diverse dansgroepen tonen hun kunnen. Wanneer de dansers al dansend achteruitlopen zijn het voorouders die tot je spreken, zo krijgen we te horen en te zien. Mooi ook dat er veel jonge dansers bij zijn, die zo de traditionele dansen van hun voorvaderen levend houden. Sommige enthousiaste toeschouwers kunnen niet blijven stilstaan en wagen zich tussen de dansers op de dansvloer. Ze worden met hartverwarmende vanzelfsprekendheid in de voorstelling opgenomen.

Angisa

Vrouwen, en soms mannen, van de Afro-Surinaamse bevolkingsgroep dragen op bijzondere gelegenheden een Angisa, een op bepaalde wijze gevouwen hoofddoek. Wist je dat deze kleurrijke hoofdoek, gedragen tegen zon, wind en stof, ten tijde van de slavernij ook diende om geheime boodschappen uit te wisselen? Door de hoofddoek op een specifieke wijze te vouwen werd iets gecommuniceerd. Een staart van achteren betekent bijvoorbeeld ‘follow me’, een teken voor de mannelijke slaven om achter de draagster van de angisa aan te gaan. En heb je ruzie, dan draag je een vouwwijze die aangeduid wordt als ‘let them talk’. Handig toch? In de Angisa Show worden enkele van deze vouwwijzen gedemonstreerd.

Volgend jaar weer?

Er zijn workshops kettingen maken, samen gedichten maken, kinderdansgroepen, verhalen vertellen en haar vlechten. Bezoekers hoeven zich kortom bepaald niet te vervelen. Maar wat het meest opvalt is dat het zo’n vrolijk feest is waar het plezier en het gemeenschapsgevoel vanaf stralen. Iedereen heeft zijn mooiste kleren aangetrokken en zijn beste humeur meegenomen. Iedereen is welkom, óók de bakra’s (witte Nederlanders). Zo bouw je dus een feestje!

Het zou mij verbazen wanneer de Afro-Surinaamse en Afro-Antilliaanse gemeenschap het volgend jaar niet voor de twaalfde keer Keti Koti in het Afrika Museum viert. Dan kan jij er dus ook bij zijn, mis het niet!

 

Foto's: Thomas Wijsman

 

Dit vind je misschien ook leuk