Canon van Nijmegen: De Vrede van Nijmegen, voor even het centrum van Europa
Nijmegen bulkt van de historische verhalen. Over kopstukken en gewone lieden, wijken en politieke gebeurtenissen. In de Canon van Nijmegen zijn de belangrijkste verhalen over Nijmegen geselecteerd. Een van die verhalen gaat over De Vrede van Nijmegen, de onderhandelingen die een einde maakten aan een jarenlange strijd tussen de Republiek, Frankrijk, Spanje en hun bondgenoten.
1672-1676: een aantal rampjaren van bezetting
1672 was een rampjaar. Franse troepen bezetten grote delen van het oosten van Nederland, waaronder ook Nijmegen. Het was oorlog. Twee jaar lang verbleven de Fransen in de stad. Daarna sleepte de oorlog zich elders nog een paar jaar voort, tot in 1676 de vredesonderhandelingen begonnen. Plaats van samenkomst was het centraal gelegen Nijmegen.
1678-1679: De Vrede van Nijmegen
De Vrede van Nijmegen maakte een einde aan een jarenlange strijd tussen de Republiek, Frankrijk, Spanje en hun bondgenoten. Aanvankelijk stond de Republiek er in die strijd slecht voor. Maar de krijgskansen keerden toen de Franse koning Lodewijk xiv er niet in slaagde de Hollandse Waterlinie te doorbreken en admiraal Michiel de Ruyter de Franse bondgenoot Engeland wist te verslaan. Toen de Engelse koning in februari 1674 vrede sloot met de Republiek, begreep Lodewijk dat zijn veroveringsplannen gefaald hadden. Daarna begon het touwtrekken om de stad waar de vredesconferentie zou moeten plaatsvinden. Nadat Keulen niet veilig was gebleken en Londen, Breda en Kleef waren afgevallen, werd als compromis Nijmegen gekozen.
Vrede van Nijmegen tussen Frankrijk en Spanje. Schilderij van B. Vaillant. Mogelijk is het de afbeelding van de zaal in het Stadhuis. Datering: 1678
Pracht en praal in de stad
Medio 1676 arriveerden hier de vele vertegenwoordigers ‘van de Keyzer, Koningen, republicquen, Princen en Potentaten’. De Nijmegenaren keken hun ogen uit. Grote indruk maakte de pauselijke gezant die, gekleed in een purperen gewaad met diamanten borstkruis, in de stad arriveerde met drie door zes paarden getrokken rijtuigen en een stoet lakeien. Het volgende hoogtepunt was de komst van het Franse gezantschap. De ambassadeurs droegen prachtige, zeer kostbare kostuums, zaten in schitterende, met zes paarden bespannen rijtuigen en hadden een gevolg van zestig zwaar beladen wagens.
Verder arriveerden nog vijftig andere bemiddelaars met hun gezinnen en personeel. Zij namen hun intrek in de deftigste huizen in de stad. De Nederlandse ambassadeurs aan de Doddendaal, de Fransen aan de Burchtstraat, de Spanjaarden aan de Houtstraat, de Engelsen aan de Begijnenstraat en de Zweden aan de Lange Hezelstraat. De stad moet in deze maanden een prachtig aanzien gehad hebben, doordat de gevels van de huizen waar de diplomaten logeerden versierd waren met vorstelijke wapenschilden en soms ook met het blazoen van de gezant.
Afspraken en onderhandelingen
Voordat er onderhandeld kon worden, moesten allerlei regels op het gebied van titels en aanspreekvormen worden vastgesteld. De rang van een betrokken diplomaat gaf namelijk aan op welke voet hij met zijn tegenstanders wenste te onderhandelen. Daarna konden de besprekingen van start gaan, soms duurden ze nachtenlang, totdat op 11 augustus 1678 de vrede tussen de Republiek en Frankrijk getekend kon worden. In de volgende maanden volgden vredesverdragen tussen de andere landen. Vele prenten, schilderijen en munten zijn aan de Vrede van Nijmegen gewijd, maar zij verwijzen amper naar de stad. Hooguit is op sommige schilderijen de Trêveszaal van het stadhuis te herkennen. Alleen op Nederlandse munten over deze vrede zijn de stad, het stadswapen of het silhouet van Nijmegen goed te zien.
Duik in de geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Want Nijmegen heeft veel verhalen te vertellen. Benieuwd? Je leest het allemaal in de historische tijdlijn.
Dit vind je misschien ook leuk
-
Archeologen ontdekken groot Romeins gebouw in Nijmegen
In Nijmegen West zijn funderingen van een groot Romeins gebouw gevonden. Archeologen van de gemeente Nijmegen ontdekten het gebouw bij het uitgraven van de bouwput voor een woontoren in het Waalfront.
-
Boeren, edelen en banketten: de middeleeuwse taferelen van de Nijmeegse kunstenaarsfamilie
In de nieuwste aflevering van de Verhaal van Gelderland Podcast wordt een bezoek gebracht aan het Maelwael Van Lymborch Huis.
-
Exclusieve rondleiding 'Seizoenen' op kasteel Hatert
Op donderdag 5 en zaterdag 7 juni biedt kasteel Hernen een exclusieve rondleiding aan voor openingstijd. Een gids neemt de bezoekers vanaf 12.00 uur mee door het kasteel. Het thema van de rondleiding is 'Seizoenen'.
-
"Gekleed" tijdens Kids-Zomerweken op kasteel Hernen
In de zomervakantie, van 19 juli t/m 17 augustus, zijn er weer de Kids-Zomerweken! Iedere dag dat kasteel Hernen is opengesteld, is er iets extra’s te doen voor kinderen. Dit jaar staan de Kids-Zomerweken in het teken van: "Gekleed op het kasteel".
-
Stevens’ Skywalk: een indrukwekkend kijkje vanuit het dak van de Stevenskerk
De Nijmeegse skyline is sinds kort verrijkt met een spectaculaire attractie: de Stevens’ Skywalk. Op een zonnige woensdagmiddag stroomden nieuwsgierige bezoekers naar het hart van de stad om als eersten de klim naar het dak van de Stevenskerk ervaren.
-
Infocentrum WO2 Nijmegen: oorlog en 80 jaar vrede
Op 4 en 5 mei herdenken wij de Tweede Wereldoorlog en vieren wij de ongekende vrede die volgde. Het Infocentrum WO2 Nijmegen dient als het historisch hart en het startpunt om meer over deze periode in de Nijmeegse geschiedenis te leren.
-
Unieke serie portretten van Nijmeegse oorlogsdoden te zien bij RN7
RN7 zendt vanaf maandag 28 april acht unieke portretten van Nijmeegse oorlogsdoden uit. Van maandag t/m donderdag zijn de indrukwekkende verhalen te zien over Nijmegenaren die door oorlogshandelingen en vervolging om het leven zijn gekomen tijdens WOII.
-
Handen uit de mouwen in meivakantie bij kasteel Hernen
In de meivakantie staat kasteel Hernen in het teken van 'werken op het kasteel’. De handen kunnen uit de mouwen om te helpen tijdens de kasteelse klusjes, zoals de was doen en delen van het harnas poetsen. Iedere dag zijn er weer andere klussen te doen!
-
Hoe Nijmegen de dreiging van een waterramp omboog tot een uniek Rivierenpark
In de jaren '90 reageerde Nijmegen op de overstromingsrisico's van de Waal met de creatie van het Rivierenpark. Dit ambitieuze project integreert waterveiligheid naadloos met recreatieve voorzieningen en respect voor de rijke geschiedenis van de stad.
-
Theaterimpressie: Wilhelmina en het einde van de monarchie
In het intieme en charmante decor van het Besiendershuis brengt theatercollectief Een Schone Dood een verrassend perspectief op koningin Wilhelmina in oorlogstijd. In Wilhelmina en het einde van de monarchie zien we de vorstin en haar verpleegster Wal.
-
Opening Gebroeders van Lymborchjaar 2025
In een boeiende en afwisselende avond vol kunst en muziek werd een eerste tip van de sluier opgelicht van hetgeen ons de komende maanden te wachten staat om nader kennis te kunnen maken met de grootste meesterwerken van de Middeleeuwse kunst.
-
Vernieuwd platform 'Reizen in de Tijd' brengt erfgoed tot leven in het basisonderwijs
Vorige week lanceerde Erfgoed Gelderland, in samenwerking met Cultuur Oost, het volledig vernieuwde erfgoededucatieplatform 'Reizen in de Tijd'. Erfgoededucatie is met het vernieuwde platform gemakkelijk te integreren in het cultuureducatie lesprogramma.
-
De bekendste inwoner van Romeins Nijmegen gaat op reis
Voor het eerst in 1800 jaar verlaat de Loden Lady de stad Nijmegen. De vrouw die in de Romeinse tijd werd begraven in een sarcofaag van lood kreeg nationale bekendheid onder de bijnaam ‘Loden Lady’. Nu gaat ze op reis naar het Rijksmuseum van Oudheden.
-
Beleef ‘Je moerstaal’ in Museum Kinderdorp Neerbosch
De 90e Boekenweek draait om ‘Je moerstaal’, over de kracht van vertrouwde taal. In Kinderdorp Neerbosch ontwikkelden 20.000 weeskinderen (1863-2000) een eigen taal. Ontdek de taal en verhalen van Neerbosch tijdens rondleidingen op zondag 23 maart.
-
Bruls opent nieuwe Momentumhal in de Splendorfabriek
Na maanden, zo niet jaren, van plannen en hard werken is het eindelijk zover: de gloednieuwe kantoorstraat in de Splendorfabriek wordt omgedoopt tot Momentumhal! De officiële opening vindt plaats op 19 maart 2025 om 16:00 uur.
-
Feestelijke opening Gebroeders Van Lymborch Jaar 2025
Op vrijdag 21 maart start het Gebroeders Van Lymborch Jaar 2025 met een feestelijke opening in een prachtig verlichte Stevenskerk. Beleef de kunst van de gebroeders Van Lymborch via indrukwekkende lichtprojecties die hun meesterwerken tot leven brengen.
-
Oorlogsherinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Nijmegen – Willy Burgers-Tromp (91)
Willy Burgers-Tromp (91) groeide op in de Nijmeegse Houtstraat, waar haar vader een meubelzaak had. Op 22 februari 1944, toen ze nog maar 10 jaar oud was, veranderde haar leven voorgoed door de oorlog.
-
Tv-serie belicht Nijmeegse kunstenaarsfamilie Maelwael-van Lymborch
In de tv-serie Ridders van Gelre volgen programmamakers Bas Steman en René Arendsen de voetsporen van de eerste schilders van Nederland: de familie Maelwael-Van Lymborch.
-
Video in kleur: tramreis door Nijmegen in 1922
YouTube kanaal NASS heeft middels een nieuwe kleurtechniek, een zeldzame opname van Nijmegen uit 1922 gerestaureerd. Deze film legt een fascinerende tramreis door de stad vast, samen met beelden van historische straten, monumenten en het dagelijks leven.
-
Oorlogsherinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Nijmegen - Frans Verheijen (94)
Frans Verheijen (94), geboren in 1930 te Nijmegen, maakte als negenjarige jongen de oorlog mee die hem en zijn stad voorgoed veranderden. Decennia later deelt hij met ons zijn herinneringen aan de oorlog en het bombardement van 1944.