Baanbrekend onderzoek biomarker
Jos Oomens is sinds 2013 hoogleraar Moleculaire Structuur en Dynamica aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij combineert technieken als massaspectrometrie en infraroodspectroscopie om bij pasgeboren baby’s moleculen, zogeheten biomarkers, op te sporen die wijzen op een stofwisselingsziekte, die bijvoorbeeld epilepsie kan veroorzaken of om de politie te helpen bij het identificeren van ‘designerdrugs’, zoals 3-MMC.
Fotografie: Erik van 't Hullenaar
Bij pasgeboren baby’s wordt met de hielprik bloed afgenomen om te onderzoeken op stoffen die wijzen op bepaalde ziekten. Met wetenschappelijke technieken worden deze stoffen opgespoord en geïdentificeerd. Dit is één van de toepassingen van het wetenschappelijke onderzoek dat Jos Oomens, hoogleraar Moleculaire Structuur en Dynamiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen doet.
Als fysisch chemicus werkt hij in het grensgebied van natuurkunde en scheikunde. Hij combineert massaspectrometrie met infraroodspectroscopie. Dat gebeurt in het FELIX-laboratorium in Nijmegen waar de vrije elektronenlaser FELIX staat, die infrarood licht produceert.
Massaspectrometrie
Met massaspectrometrie wordt de massa van een molecuul gemeten. Je zou het een weegschaal voor moleculen kunnen noemen. Daarmee herken je een groep moleculen met hetzelfde gewicht, die bestaan uit dezelfde atomen. Maar daarmee is de structuur van deze moleculen, hoe de atomen zijn gerangschikt, nog niet duidelijk. En die structuur bepaalt nu juist de chemische eigenschappen van zo’n molecuul. Met infraroodspectroscopie (IR-spectrum) wordt die structuur wel bepaald.
‘Samen met onderzoekers van het Radboudumc hebben we een molecuul geïdentificeerd, dat wijst op een specifieke metabole ziekte. Dit is een stofwisselingsziekte, die epileptische aanvallen en ernstige ontwikkelingsstoornissen veroorzaakt’, verklaart Jos Oomens. ‘Vroege ontdekking van deze ziekte is van levensbelang, omdat de ziekte niet te genezen, maar wel te behandelen is.’
Jos Oomens werkt ook samen met de politie in Amsterdam als het gaat om het opsporen van stoffen, zoals 3-MMC, ook wel ‘designerdrugs’ genoemd. 3-MMC is sinds 28 oktober verboden. Jos Oomens: ‘Als de politie een partij pillen in beslag heeft genomen, onderzoeken wij de precieze chemische structuur van de designerdrugs.’
Dit artikel verscheen eerder op Tech Gelderland.
Dit vind je misschien ook interessant
-
Genezing in je armen: hoe bilihome de behandeling van geelzucht verandert
Het thuisbrengen van een pasgeborene is vaak een vreugdevol moment, maar neonatale geelzucht kan dit veranderen in een stressvolle periode. Bilihome biedt hier een oplossing met draagbare lichttherapie, waardoor baby's veilig thuis behandeld kunnen worden
-
De groene smoesjes van techbedrijven die het klimaatprobleem “oplossen”
Mediawetenschapper Riemens stelt in haar proefschrift dat grote techbedrijven (zoals Google, Apple en Amazon) kritiek krijgen op hun milieu-impact, maar zich tegelijkertijd presenteren als de oplossing voor de klimaatcrisis.
-
Kinderen met ernstige hartziekte hebben baat bij kankermedicijn
Kinderen met ernstige hartspierverdikking door het Noonan syndroom hebben baat bij het kankermedicijn trametinib, dat de verdikking vermindert. Zonder behandeling kan deze aandoening dodelijk zijn. Onderzoek, waaronder van het Radboudumc, toont dit aan.
-
Het Donders Instituut: van molecuul, tot mens tot maatschappij
Het Donders Instituut in Nijmegen is een toonaangevend onderzoekscentrum op het gebied van hersenen, cognitie en gedrag. Dirk-Jan Melssen en Femke Maij vertellen over de oprichting, kracht en het maatschappelijk belang van het Donders Instituut.
-
Dit AI-model is zekerder over onzekerheid
Thom Badings ontwikkelde een nieuwe methode om de onvoorspelbaarheid van AI-systemen te voorspellen. Hij promoveert 27 maart aan de Radboud Universiteit.
-
Waarom de een gevoeliger is voor het ontwikkelen van PTSS-symptomen dan de ander
Mensen met een actievere amygdala, een hersengebied dat dreiging verwerkt, lopen meer risico op PTSS na een trauma. Dit blijkt uit onderzoek onder politieagenten door neurowetenschapper Linda de Voogd en haar team aan de Radboud Universiteit.
-
Radboudumc-onderzoek wint Klokhuis Wetenschapsprijs
Het Radboudumc-onderzoek ‘Een wc-bril die meet in een poep en een scheet’ is de winnaar van de negende Klokhuis Wetenschapsprijs. Het winnende project is van technisch geneeskundige Lotte Hazeleger en MDL-arts Marjolijn Duijvestein.
-
Nijmeegse startup haalt financiering op om therapieën voor ziekte van Parkinson te ontwikkelen
Mair Therapeutics is een biotech startup gericht op de ontwikkeling van behandelingen voor neurodegeneratieve aandoeningen zoals Parkinson. Dankzij een financiering kan het bedrijf verder investeren in onderzoek en ontwikkeling.
-
Hoe fruitvliegjes helpen bij opsporing afwijkend gen
Jaarlijks wordt op 28 februari aandacht gevraagd voor zeldzame aandoeningen, die voorkomen bij minder dan 1 op de 2.000 mensen. Het Radboudumc bundelt kennis en doet veel onderzoek naar deze ziekten, onder andere met behulp van fruitvliegjes.
-
Breinstimulatie op maat: neurowetenschappers in Nijmegen en Maastricht bundelen hun krachten
Radboud Universiteit en Universiteit Maastricht bundelen krachten met AI-experts om een platform te creëren voor niet-invasieve, gepersonaliseerde breinstimulatie. Ze willen de mogelijkheden om hersenen bij te sturen aanzienlijk uitbreiden.
-
Beter Verwijs maakt leefstijlzorg eenvoudig beschikbaar voor iedereen
Nederland geeft veel geld uit aan de behandeling van ziektes, terwijl er relatief weinig naar preventie gaat. Rogier Verstralen wil deze balans verschuiven met Beter Verwijs.
-
Hoe de stress van een WK-finale ervoor kan zorgen dat je als keeper beter reageert
Bij iemand die onder stress staat, vindt er een sterkere communicatie plaats tussen het brein en de spieren, dan bij iemand die ontspannen is. Dat blijkt uit onderzoek van neurowetenschapper Yvonne Visser van de Radboud Universiteit.
-
Beknelde zenuw of scheefstand: AI vindt de oorzaak van lage rugpijn
Een getrainde computer kan op een MRI-scan verschillende oorzaken van lage rugpijn opsporen. Deze technologie kan in de toekomst helpen bij de beslissing of een operatie bij rugpijn zinvol is of niet, blijkt uit het proefschrift van Jasper van der Graaf.
-
Aidyn: leerprocessen ondersteunen met AI
IA-tools zijn een veelbesproken onderwerp in het onderwijs. Joppe van der Schoot en Milo Kleijnjan van het educatieve AI-platform Aidyn maken grote stappen op dit gebied en gebruiken AI-taalmodellen om het leerproces van studenten te ondersteunen.
-
Hightech beeldvorming verbetert behandeling halsslagader-vernauwing na operatie
Jaarlijks ondergaan 3.000 Nederlanders een operatie om een vernauwing in de halsslagader te verhelpen. Deze ingreep kan echter leiden tot nieuwe vernauwingen. Het TURBO-programma doet hier onderzoek naar.
-
Meer dan 246.000 euro voor baanbrekend darmkankeronderzoek Radboudumc
Het slotconcert van Choir4Hope en Inspire2LiveChoir in Nijmegen was een groot succes. Meer dan 200 koorleden zongen onder leiding van Peter Overduin voor onderzoek naar darmkanker. De opbrengst van €246.500 is gedoneerd aan het Radboud Oncologie Fonds.
-
Grootste beweegonderzoek van Nederland van start
Deze maand start project ActiveLIFE, het grootste beweegonderzoek van Nederland. Hierin worden de gezondheid en het beweeggedrag van 60.000 deelnemers onder de loep genomen, met als doel beweegadviezen op maat te maken.
-
Noviotech Campus uitgeroepen tot Ambassadeursterrein van Werklandschappen van de Toekomst
Noviotech Campus is geselecteerd als ‘Ambassadeursterrein’ binnen Werklandschappen van de Toekomst en zet in op een groene, duurzame en inspirerende werkomgeving.
-
Medicijn propranolol vermindert trillen bij parkinson
Het standaard medicijn levodopa werkt niet altijd tegen trillen bij parkinson, vooral niet in stresssituaties. Propranolol werkt dan wel, en geeft daarmee inzicht in de rol van het stresssysteem bij trillen.
-
Datawetenschappers helpen om ruimte te vinden op boordevol elektriciteitsnetwerk
Het energienetwerk is overvol. Alliander en de Radboud Universiteit ontwikkelden een systeem om beschikbare ruimte beter te bepalen en publiceerden hierover in Sustainable Energy Grids and Networks.