Nieuwe ladekast Radboud Erfgoed: Het tijdschrift met een oplage van één

Tussen 1860 en 1867 verscheen in Nijmegen maandelijks één uniek exemplaar van Ernst en Luim, of De Nijmeegse humorist. Dit handgeschreven tijdschrift, vol satire, verhalen en tekeningen, werd persoonlijk bezorgd bij een kleine groep lezers. De ongeveer honderd bewaard gebleven afleveringen zijn onlangs geschonken aan de Universiteitsbibliotheek in Nijmegen. Van 13 mei t/m 31 augustus 2025 toont Radboud Erfgoed in de ladekast van het tijdelijke Valkhof Museum een selectie die een inkijkje biedt in de humoristische verbeelding van anonieme negentiende-eeuwse makers.

Satire met een scherpe rand

Het tijdschrift Ernst en Luim zit vol spotadvertenties, ironie en kritiek op maatschappelijke kwesties. De redactie — opererend onder pseudoniemen als Luimig Jaapje en Doctor Sprüdel — fileert het Nijmegen van de jaren 1860 met scherpe teksten en absurde vondsten. De bijgaande illustraties brengen politieke figuren, toneelscenes en stadsbeelden tot leven. De toon is luchtig, maar achter het tijdschrift schuilt duidelijk een groep (anonieme) redacteuren die hun stad met scherpe blik volgden.

Nu voor het grote publiek

De schenking van de bijna complete reeks aan de Universiteitsbibliotheek maakt een unieke negentiende-eeuwse stem nu publiek toegankelijk. Wat ooit slechts circuleerde onder een handjevol lezers, is nu onderwerp van onderzoek én de miniexpo. In de ladekast van Valkhof Museum toont Radboud Erfgoed de originele pagina’s, tekeningen en context rondom de makers. Ernst en Luim verschijnt daarmee, ruim anderhalve eeuw na dato, alsnog in oplage twee: voor het grote publiek.

Samenwerking Radboud Universiteit en Valkhof Museum

De Radboud Universiteit en Valkhof Museum werken structureel samen en dragen zo bij aan de wisselwerking tussen de kunsten en de wetenschap. Door ontmoetingen, toenadering en verdieping van discussies slaan de beide instellingen gezamenlijk een brug naar de samenleving. In de terugkerende ladekast van Radboud Erfgoed laat de universiteit de bezoekers van het museum telkens een ander stukje van de universitaire collecties zien.

Mini-tentoonstelling Ernst en Luim in de Radboud Erfgoed ladekast is te zien van 13 mei t/m 31 augustus 2025 in de tijdelijke locatie van Valkhof Museum. Meer informatie? Bezoek valkhofmuseum.nl.

Dit vind je misschien ook leuk...