Grenzen van de grap

Lachen toch? Waar de ene schaterend van zijn stoel rolt om de grap van een cabaretier of theatermaker, wordt de ander boos. Vooral als het onderwerp van spot een religie of een bevolkingsgroep is. Zijn er grenzen aan de grap?

vroeger ook al over de schreef

Waar mag je als theatermaker ‘nog’ grappen over maken? Die ‘nog’ suggereert dat er iets veranderd is. Onzin, stelt neerlandicus en cabaretrecensent Ivo Nieuwenhuis. In zijn recent verschenen boek Het was maar een grapje laat hij zien dat er al decennialang humorschandalen voorkomen in Nederland. Media, activisten en opiniemakers veroordeelden altijd al cabaretiers die over de schreef gingen. Denk aan Wim Sonnevelds Frater Venantius, Koot en Bies’ Tegenpartij en Youp van ’t Heks ‘pisnicht’. 

je mag ook niks meer zeggen.  

Nieuw is het humorschandaal dus niet. Maar toch lijken de grenzen van de grap wel te verschuiven. Onze huidige maatschappij lijkt soms een mijnenveld waarin je niet voorzichtig genoeg kunt zijn en waar de kans op een misstap door een verkeerde opmerking steeds groter wordt. Mogen we dan helemaal niks meer zeggen? Dit onderzoeken theatermakers Eran Ben-Michaël en Jonata Taal in hun voorstelling

Je mag ook niks meer zeggen is een actuele, persoonlijke stand up theatervoorstelling over verschuivende grenzen. Ben-Michaël en Taal nemen ons met hun voorstelling mee in een denkoefening over wat nog wel of niet meer kan, zonder zelf een eenduidig antwoord te geven. Want wie beslist waar de grens ligt? En is die grens op een podium anders dan op straat of op je werk? 

podium als vrijplaats?

Voor veel cabaretiers en theatermakers is het podium een vrijplaats waar alles moet kunnen. Volgens Ivo Nieuwenhuis is cabaret onvermijdelijk politiek en gaat het ook (bijna) altijd om macht. Voor hem zijn er daarom grenzen aan de grap. Nieuwenhuis licht dit toe in een lezing over de lange geschiedenis van humorschandalen en wat we daarvan kunnen leren. Daarna kijken we naar Je mag ook niks meer zeggen. Tot slot gaan Ivo Nieuwenhuis, Eran Ben-Michaël en Jonata Taal met elkaar in gesprek over de grenzen van de grap. 

over de sprekers

Ivo Nieuwenhuis is neerlandicus en humoronderzoeker aan de Radboud Universiteit. Hij schreef een boek over de geschiedenis van Nederlandse humorschandalen. Daarnaast is hij cabaretrecensent bij Trouw.  

Eran Ben-Michaël is regisseur, theatermaker en acteur. Hij studeerde aan de toneelschool in Amsterdam en speelde daarna bij verschillende theatergezelschappen. Sinds 2012 schrijft en speelt hij samen met George Tobal voorstellingen onder de naam van hun gezelschap George & Eran Producties. Zo maakten ze onder andere de voorstelling ‘Lenny’, over Lenny Bruce, Amerika’s controversieelste stand-up comedian.  
 
Jonata Taal is acteur, regisseur en oprichter van interdisciplinair theatergezelschap De Nachtdieren. Hij studeerde aan de Amsterdamse Toneel- en Kleinkunstacademie en is sindsdien actief als acteur voor verschillende gezelschappen en bij tv-programma’s.  

Dit is een programma van Radboud Reflects, Stadsschouwburg Nijmegen en Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit. Studenten hebben gratis toegang, mét ticket. Vergeet niet om je studentenkaart mee te nemen, op 4 juni.

Ben je medewerker of alumni van de RU of Radboud Reflects-abonnee? Reserveer je kaartje dan via Radboud Reflects.