AI programma levert hoog aantal goede Covid-19 diagnoses in lage inkomenslanden

_{⌂ » Werk & ondernemen » Nijmegen innoveert}

In regio’s waar hightech laboratoriumtesten niet beschikbaar zijn, kunnen goede Covid-19 diagnoses door een AI-programma worden vastgesteld, schrijven onderzoekers van het Radboudumc met internationale collega’s in Scientific Reports. Het AI-programma maakt gebruik van een röntgenfoto en bloedtesten die ter plekke zijn uit te lezen. Mogelijk zijn varianten van het programma op termijn ook te gebruiken om tuberculose te diagnosticeren.

Covid wordt in Nederland en veel andere landen vastgesteld via een wattenstaafje in neus, keel of beide. Met een PCR-test wordt vervolgens geanalyseerd of fragmenten van het virus in de watten zitten. Ja? Covid. Nee? Geen Covid. Probleem is dat de hightech PCR-test (polymerasekettingreactie) niet overal ter wereld beschikbaar is. Dan zijn andere technieken nodig om een infectie met het virus vast te stellen.

Röntgenfoto

In Scientific Reports beschrijven Keelin Murphy en Bram van Ginneken van het Radboudumc met internationale collega’s een AI programma dat een goed alternatief voor de antigeen sneltest kan zijn. Het programma combineert een röntgenfoto van de longen met Point Of Care (POC) bloedtesten. De diagnostische waarde van de röntgenfoto is op zichzelf te laag, omdat het merendeel van geïnfecteerde mensen slechts milde symptomen heeft en er ook geen longontsteking is vast te stellen. Maar gecombineerd met de resultaten van een of meer bloedtesten wordt het wel degelijk een betrouwbare test.

Point Of Care

Point Of Care testen geven direct het resultaat aan van wat je wilt meten. Je hoeft er niet speciaal voor naar een laboratorium. Eén POC-test (white blood cell counts WBC) brengt van verschillende witte bloedcellen het aantal in kaart, waarbij een stijging van het aantal wijst op een infectie of ontsteking.  De andere POC-test meet het C-reactief proteïne (CRP). Heeft het een hogere waarde dan normaal, dan is dat ook een indicatie voor een ontsteking. Worden de gegevens van de röntgenfoto gecombineerd met WBC, eventueel nog aangevuld met CRP, dan ontstaat er een diagnose die in de geteste Afrikaanse regio’s sensitiever is dan een antigeen sneltest.

Vier locaties in Afrika

De test vond plaats op vier verschillende locaties in Afrika waar een gebrek is aan mensen en middelen om met PCR Covid-diagnoses te stellen. Op die plaatsen zijn wel goede röntgenfoto’s van de longen te maken, die met software als CAD4TB ook meteen op tuberculose kunnen worden gecontroleerd, zoals Thirona en Delft Imaging laten zien. Ook de POC-testen zijn daar goed te gebruiken. In totaal deden ruim 3500 mensen mee aan het onderzoek en ter controle werd een PCR-test uitgevoerd. Niet alleen konden de ‘laagdrempelige’ röntgenfoto en bloedtesten goed ter plekke worden uitgevoerd, maar vergeleken met de antigeen sneltest was de röntgenfoto-bloedtest-combinatie, beoordeeld door een AI programma, sensitiever dan de antigeen-test. Sensitiever betekent dat de test meer juiste positieve diagnoses vaststelt.

Praktische toepassing met perspectief

“Dit is de eerste studie die AI-methoden valideert voor COVID-19-detectie in een Afrikaanse omgeving”, schrijven de onderzoekers. “Het laat zien dat screening op COVID-19 met behulp van AI en point-of-care bloedtests haalbaar is en gevoeliger kan zijn dan antigeentests.” Vooruitkijkend merken ze op dat AI-programma’s die een röntgenfoto combineren met POC-bloedtesten op termijn misschien ook geschikt zijn voor diagnoses van tuberculose in medisch minder goed uitgeruste regio’s.

Dit artikel verscheen eerder op Radboudumc.