Naar main content Logo Nijmegen Old City Young vibe (home)

Zoektocht naar de randen van betekenisloosheid

| Ted van Aanholt

Het Zuidelijk Toneel en De Nieuwe Oost maken een lofrede over het grote en kleine leed​. Een man in zijn huis, zijn dochter op een eindexamenfeestje, een astronaut in de ruimte, een nachtelijk radioprogramma. In de voorstelling Over de natuur van de dingen vinden mensen elkaar in een wereld die triviaal lijkt, maar telkens toch weer betekenis blijkt te hebben.

Over de natuur van de dingen, geschreven door Lowie van Oers en geproduceerd door De Nieuwe Oost en Het Zuidelijke Toneel, vertelt het verhaal van een vader en dochter die vieren dat de eindexamens achter de rug zijn. Zij gaat naar een feestje en vader blijft alleen in huis achter. Op het feestje raakt ze in dezelfde gesprekken met dezelfde mensen als altijd en droomt ze van reizen naar verre landen. Tegelijkertijd voelt het thuis alsof de muren op de vader afkomen. Hij begraaft zich naakt in de tuin, waar hij al twee jaar aan werkt en waar nog niks aan veranderd is. Ondertussen vliegt er een ruimteschip langs, waarin een wetenschapper onderzoek doet naar de spontane groei van planten. Het geheel wordt ingekaderd door een radioshow die een nacht zoals elke andere lijkt te beschrijven.

Filosofische diepgang

Over de natuur van de dingen lijkt enkel een aantal triviale gebeurtenissen uit te beelden. Dit gevoel wordt versterkt door het simpele decor en door de scènes die zich zonder interruptie blijven opvolgen. Dit voelt in eerste instantie vervreemdend. Waar zitten we eigenlijk naar te kijken? Toch is er een diepere laag te ontdekken in de voorstelling, en die laag gaat juist over de diepte van het menselijk bestaan. De titel Over de natuur van de dingen verwijst naar het filosofische gedicht De Rerum Natura, van de mysterieuze Romein Lucretius. In dat bijna 7500 versregels tellende gedicht staat de filosofie van de epicuristen beschreven. Zij geloofden dat de wereld bij toeval is ontstaan en dat de goden geen invloed op de mens uitoefenden. Deze filosofen kwamen dus tot de – voor die tijd – revolutionaire conclusie dat de wereld in principe betekenisloos was. In de voorstelling wordt dit gevoel ook overgebracht aan de kijkers.


Foto's: Menno van der Meulen

Verdriet en blijdschap

Toch is er volgens Lucretius wel betekenis in de wereld, omdat de mens er rondloopt en gelukkig of ongelukkig kan zijn. Een van de centrale lessen van de epicuristen is dan ook dat de mens zoveel mogelijk pijn moet voorkomen en genot moet beleven. In de voorstelling zien we hoe de pijn en het genot de rode draden in het verhaal beginnen te vormen. Niet de personages in de verschillende scenes, maar hun verdriet en hun blijdschap brengen het verhaal tot leven. Als de kijker tot die diepe laag – die misschien wel heel diep verscholen ligt – doorgedrongen is, komt de ware aard van Over de natuur van de dingen naar boven. Een verhaal ontpopt zich over mensen die niet weten wat ze aan moeten met betekenisvolle ervaringen in een wereld die tot voor kort nog betekenisloos leek. Bij elk groot en klein leed moet worden afgetast wat de betekenis is, wat de mens verlamt, maar ook vrij maakt.

Vrijdag 1 maart speelde Over de natuur van de dingen in LUX Nijmegen. De voorstelling toert tot eind maart door het land en is op 29 maart nog in Arnhem te zien.

Dit vind je misschien ook leuk

Geschreven door: Ted van Aanholt
Terug

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.

Ik wil mijn cookies handmatig instellen